حسین امیرعبداللهیان
28 اردیبهشت, 1404خلیج همیشه فارس
31 اردیبهشت, 1404دلالتهای یک سفر
سفر سه روزه ترامپ به غرب آسیا و سه کشور ثروتمند عربستان، قطر و امارات، برای طرفین معاملات نان و آبدار بود، ولی برای سایرین حرف و حدیث. مروری به بعضی از آنها خواهیم کرد:
1- بیشترتحلیلها به سمتی است که گویا ایران اصلی ترین مساله خارجی آنها بوده است، ولی در واقع، مساله اصلی برای ترامپ چین بود. در دوره بایدن نفوذ منطقه ای چین بیشتر شده بود. هدف اصلی ترامپ، بازگرداندن منطقه زیر چتر امنیتی و تجاری خودش بود.
2- در بیست سال اخیر، این کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس به کشورهای الدورادو مشهور شدند؛ شهری افسانه ای مملو از طلا که خوش بختی در آن جاری است. طعنه به تلاشهای گرانقیمت شیوخ در فضای چشم و همچشمی، در قالب رویاپردازی و رویافروشی. آنها به توجه به جمعیت و ثروت رانتی می خواهند به جهان آینده پرتاب شوند، و به مدد سرمایه گذاری های خاص و درست در فهرست سرزمینی مناسب برای سرمایه گذاریهای آتی معرفی شده اند. مثلا آوردن چهره های مطرح اروپائی مثل رونالدو و نیمار سطح فوتبال بومی را تقویت نخواهد کرد، ولی قطعا لیگ عربستان را در سطح جهانی مطرح خواهد کرد.
سفر ترامپ به خاور میانه
3- این معاهدات بیش از پیش، اقتصاد منطقه، و این کشورها را به جهان آمریکائی وابسته تر خواهد کرد. این معاملات بیش از آنها برای آمریکا مفید خواهد بود. آیا در جهانی که رو به شرق است، این حجم از وابستگی، و احساس عمیق خوشبختی از آن، عاقلانه است؟
4- قبلا هم عربستان و قطر بلندپروازیها و رویافروشی هائی کرده بودند. چقدر موفق بودند؟ صرف عدد و رقم روی کاغذ، آینده واقعی نیست. پروژه ها همانطور که نوشته میشوند ساخته نمی شوند. پروژه نئوم بعد از پنج سال آنگونه که باید و شاید پیش نرفته است، و حالا درباره اصابت به هدفهای خود محل تردید قرار گرفته است.
5- مهمترین حاشیه، دیدار ترامپ و جولانی، و لغو ناگهانی همه تحریمها علیه سوریه بود. عربستان که بیش از ده سال از فضای سوریه خارج شده بود، ناگهان به وسط سیاست و اقتصاد سوریه پرتاب شد؛ حیاط خلوت ترکیه. ترکها آرام نخواهند نشست و دور جدیدی از رقابتهای منطقه ای شکل خواهد گرفت. بماند که همه تحریم ها لغو نخواهند شد.
6- ترامپ در یک جنگ روانی علیه ایران و عربها، بطور غیررسمی بحث احتمال تغییر نام خلیج فارس مطرح کرد. بی شک، در این سفر او برای این کار مظنه بالائی به اعراب پیشنهاد کرد؛ شاید چیزی در حدود همین هزار میلیارد دلار. هم فشارهای اجتماعی سیاسی، و هم قیمت پیشنهادی بالا، فعلا تغییر عنوان از دستورکار خارج شده است.
نگارنده
مجید بهستانی