چگونه قرآن بخوانیم که برای ما مفید باشد و از آن استفاده کنیم؟
قرآن کریم به عنوان کتاب هدایت و نور الهی، نیازمند رویکردی صحیح و آگاهانه در خواندن و فهمیدن است. برای اینکه بتوانیم از قرآن بهره‌برداری کنیم و آن را مفید بدانیم، باید با نیتی خالص و توجه کامل به معانی آن بخوانیم. در این راستا، توصیه های ارزشمند از بزرگان دین می‌تواند راهگشا باشد.
امام خمینی (ره) تأکید می‌کند:
که «خواندن قرآن کریم باید با نیت خالص و ارتباط قلبی با خداوند همراه باشد» (1). این نکته نشان‌دهنده اهمیت نیت در خواندن قرآن است.اگر نیت ما از خواندن قرآن فقط به خاطر آشنایی با الفاظ باشد، قطعاً نتایج مطلوبی نخواهیم گرفت. بنابراین، باید هدف‌مان از خواندن قرآن را مشخص کنیم و آن را به عنوان ابزاری برای نزدیک‌تر شدن به خداوند و فهم بهتر زندگی ببینیم.
قرآن کریم
آیت‌الله مصباح یزدی نیز بر اهمیت تدبر در آیات قرآن کریم تأکید دارد و می‌گوید: «تدبر در آیات قرآن یکی از مهم‌ترین راه‌ها برای فهم معانی عمیق آن است» (2). تدبر به معنای تأمل و تفکر در معانی آیات است. این کار نه تنها موجب فهم بهتر می‌شود بلکه ما را به عمل به آموزه‌های قرآن ترغیب می‌کند. امام خمینی نیز اشاره دارند که «قرآن را باید چنان بخوانیم که آموزه‌های آن در زندگی ما جاری شود» (3). این بیان بر لزوم عمل به تعالیم قرآنی تأکید دارد.
علامه محمدتقی جعفری نیز در این زمینه می‌گوید: «درک معانی عمیق قرآن نیازمند تفکر و تامل در آیات آن است» (4). او بر این باور است که برای بهره‌برداری واقعی از قرآن، باید با دقت به آیات توجه کرد و آن‌ها را در زندگی روزمره خود پیاده کنیم.
آیت‌الله جوادی آملی نیز بر این نکته تأکید دارند که «زندگی بر اساس دستورات قرآنی موجب آرامش روحی و روانی خواهد شد» (5). بنابراین، خواندن قرآن تنها نباید محدود به شنیدن یا تلاوت باشد، بلکه باید تلاش کنیم تا آموزه‌های آن را در زندگی خود پیاده کنیم.
امام خمینی همچنین خاطرنشان می‌کند: «گناه نه تنها انسان را از خدا دور می‌کند بلکه باعث ایجاد احساس ناامنی و عدم رضایت در دل می‌شود» (6). پرهیز از گناه یکی دیگر از شرایط لازم برای بهره‌مندی از قرآن است. وقتی انسان خود را از گناهان پاک کند، قلبش آماده‌تر خواهد بود تا معانی قرآن را بپذیرد و درک کند.
در نهایت، علامه جعفری بیان می‌کند: «آموزش‌های قرآنی باید در زندگی روزمره ما جاری شود تا بتوانیم از آن بهره‌برداری کنیم» (7). این جمله نشان‌دهنده ضرورت عمل به آموزه‌های قرآنی برای تحقق اهداف آن است.
به طور خلاصه، برای اینکه بتوانیم از قرآن بهره‌برداری کنیم و آن را مفید بدانیم، باید با نیتی خالص، تدبر در آیات، عمل به آموزه‌ها، پرهیز از گناه و تلاش برای پیاده‌سازی تعالیم آن در زندگی روزمره اقدام کنیم. با رعایت این اصول، می‌توانیم از برکات بی‌شمار قرآن بهره‌مند شویم.
تدوین: محسن مروتی
منابع
امام خمینی، صحیفه نور، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1380، ج 16، ص 516-515.
امام خمینی، صحیفه نور، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1380، ج 16، ص 182.
امام خمینی، صحیفه نور، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1380، ج 1، ص 113-112.
امام خمینی، تفسیر فلسفی نهج البلاغه، تهران: انتشارات صدرا، 1380، ج 3، ص 201.
آیت الله جوادی آملی، نظام حقوق زن در اسلام، قم: مؤسسه امام خمینی، 1386، ج 2، ص 112.
آیت الله مصباح یزدی، سبک زندگی اسلامی، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1387، ج 1، ص 45.
آیت الله مصباح یزدی، سبک زندگی اسلامی، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1387.
آیت الله جوادی آملی، معرفت شناسی، قم : مؤسسه امام خمینی ،1390 ،ج1 ،ص67.
جعفری، محمدتقی. تفسیر فلسفی نهج البلاغه، تهران: انتشارات صدرا، 1380.
آیت الله جوادی آملی، همان .
