آسیب شناسی ازدواج و انتخاب همسر

در بحث انتخاب همسر، شیوه ها و ملاک هایی به چشم می خورد که برخی از آنها جنبه اخلاقی دارند، برخی جنبه زیستی و برخی نیز شرایط و جنبه های دیگر را در بر می گیرند که در اینجا به تعدادی از آنها اشاره می شود. البته این منع ها سبب ساز حرمت شرعی ازدواج نیستند، بلکه ممکن است استحکام و دوام بنیان خانواده را تهدید کنند:

1. جاذبه های سطحی

در مواردی پسر و دختر تحت تأثیر جاذبه های سطحی دل باخته یکدیگر می شوند. برای مثال، پسری در خیابان با یک نگاه، عاشق دختری می شود و همین مسئله، شروع آشنایی و ازدواج با او می شود. این جاذبه های سطحی و زودگذر و این عجله و ظاهربینی، بیشتر وقت ها فرجام خوشی ندارد و گاه ممکن است انسان را به سیاه بختی بکشاند.

2. زیبایی و ثروت

گاهی ثروت و دارایی فردی، سبب می شود مشتاقانی پیدا شوند یا بر اثر زیبایی چهره و ظاهر فردی، دلدادگانی به او ابراز علاقه کنند، در حالی که نه ثروت امری پایدار است و نه کامجویی واقعی در سایه رنگ و زیبایی چهره می تواند دوام بیاورد. انتخاب شریک زندگی به خاطر علت و انگیزه های اقتصادی یا زیبایی ظاهری، بسیار خطرآفرین است.

3. ازدواج جبری یا مصلحتی

ازدواج در مواردی صورت جبری دارد، بدین گونه که گاه پدری به اجبار، دخترش را به عقد فردی درمی آورد یا خانواده ای اصرار دارند که پسرشان با فلان دختر ازدواج کند. چنین ازدواجی، هیچ گاه فراهم ساز خیر و سعادت زن یا مرد نیست. ازدواج های مصلحتی نیز نمی توانند سعادت آفرین باشند و خیر و خوشی دو نفر در آن ضمانت نمی شود؛ چرا که در چنین ازدواج هایی، علاقه و رابطه قلبی و عقلی طرفین اهمیت ندارد و زن و شوهر قربانی مصالح افراد می شوند.

4. انگیزه قدرت و موقعیت

در مواردی زن یا شوهر بدان خاطر با فردی تن به ازدواج می دهند که در سایه آن ازدواج، به قدرت و موقعیتی بهتر دست یابند. برای مثال، چون فلان کس فلان پُست و مقام را دارد، با دختر یا پسر او ازدواج می کنند.

این گونه افراد، مجذوب آرزوها و خیالات خویشند، در عالم خیال آرزوهایی دارند و امیدهایی را در دل می پرورانند، غافل از اینکه ازدواج، نیاز به علاقه قلبی دارد و شرایط مادی و هوسی را پذیرا نیست و از سوی دیگر، قدرت ها و موقعیت ها همیشه پایدار نیستند. دست اراده روزگار، بالاهایی را پایین می آورد و پایین ها را بالا می برد.

5. هم کفو نبودن

بسیاری از افراد، از لحاظ اعتقادی، اقتصادی یا تحصیلی در دو درجه کاملاً متفاوت قرار دارند. برای مثال، یکی، از طبقه ثروتمند است و دیگری، از طبقه فقیر یا یکی مدرک تحصیلی بالایی دارد و آن دیگری بی سواد است.

بررسی ها؛ نشان می دهند که بخش مهمی از درگیری ها و ناسازگاری های خانوادگی، ریشه در این دارد که زن یا شوهر، خود را برتر از دیگری می خواند و فخرفروشی می کند.

6 . تفاوت سنی فاحش

از نظر شرعی در اینکه برای مثال فردی 50 ساله با فردی 20 ساله ازدواج کند منعی نیست؛ اما نکته مهم این است که در پی افزایش سن، افزایش تجربه ها، تغییر دیدگاه ها و تفاوت فهم ها و درک هاست. بدین جهت، ضروری است تناسبی در رابطه سنی زوجین برقرار باشد تا بتوانند یکدیگر را درک کنند و بدون اختلاف در فهم و درک و تجربه، زندگی خانوادگی استوار بماند.

7. آلودگی ها و اعتیادها

دین مبین اسلام به ما اجازه نمی دهد با افراد آلوده و ناپاک رابطه زناشویی برقرار سازیم. در اسلام اصل بر این است که ازدواجی که صورت می گیرد، در آن نیمی از دین از خطرها حفظ شود، نه آنکه دین و آبرو و سلامتش از بین برود. همچنین بدیهی است ازدواج با افراد معتاد و آلوده به ناهنجاری های رفتاری و عقیدتی، هم خطر آفرین است، هم زمینه را برای رسوایی ها و درگیری های بعدی فراهم می آورد.

8. عیب های جسمی و روانی

شرع، منعی در زمینه ازدواج با فردی در عین نقص جسمانی یا روانی اش، قرار نداده است، ولی طرفین باید بدان آگاه و از آن راضی باشند. نازایی، ناتوانی جنسی، سالخوردگی و نقص عضو موجب منع ازدواج نیست، ولی اگر با حیله و فریب، آن را به گونه ای دیگر بیان و القا کرد، اساس ازدواج را تهدید می کند.