مراسم سوگواري عاشورا (عزاداري، تعزيه‌‏خواني، مراسم روضه‌‏خواني و…) پيش از صفويه در زمان آل بويه، عزاداري در دهه اول محرّم در بغداد شروع شد (سال 352 ه .) و مردم سياه پوشيدند.    البداية والنهاية، ابن كثير، ج 11، ص 279 دارالكتب العلميه، بيروت / 1407 ه .    نيز در ايران به ويژه خراسان در عصر تيموري رواج داشته است. و كتاب روضة الشهداء از ملا حسين كاشفي (م 910) براي محافل روضه‌‏خواني خراسان تأليف شده است آن هم در روزگاري كه هنوز پاي شاه اسماعيل به خراسان نرسيده و قزلباشان شيعه در آنجا حضور و نفوذي نداشتند. در عصر حضور ائمه معصومين(ع) و پيامبر اكرم(ص) نيز برگزاري تعزيه براي شهداء و مرحومين امري رايج بوده است كه مي‏توان به برگزاري مراسم عزاداري براي حمزه ـ سيدالشهداء ـ از سوي زنان مدينه، برگزاري مراسم عزاداري براي امام حسين(ع) از سوي كاروان اسراء به مدت سه روز در شام و بعد از برگشتن از شام بر سر قبر مطهر امام حسين(ع) در كربلا، و سپس در مدينه اشاره نمود. امامان معصوم(ع) نيز براي عزاداري جدشان مراسم عزاداري بر پا مي‏كردند.    ر. ك: رسول جعفريان، صفويه از ظهور تا زوال، ص 237    در عين حال برخي از منابع تاريخي برآن‏ اند كه نخستين بار زنان بني ‏هاشم هنگام ورود به ‏كربلا به ‏رسم عزاداري به سينه خود مي‌‏زدند.