س: از نظر امام خمینی هدف از تحزب و گروهگرایی چه چیزی بود؟

ج: 1
بايد عرض كنم كه اصل اين احزابى كه در ايران از صدر مشروطيت پيدا شده است ، آنكه انسان مى فهمد اين است كه اين احزاب ندانسته به دست ديگران پيدا شده است و خدمت به ديگران بعضى از آنها كرده اند.[1]
2
در صدر مشروطيت هم با ايجاد گروه هاى مختلف نگذاشتند كه مشروطه به ثمر خودش برسد، او را بر خلاف مسير خودش راندند.[2]
3
در صدر مشروطيت براى شكستن آن قدرت هائى كه آنوقت مجتمع شده بودند باز حالا دوباره مشغول شدند و آنوقت هم با حزب بازى و احزاب متعدد و اينها و مع الاسف احزاب هم كه در اين ممالك پيدا مى شود همه مخالف با هم و همه توى سر هم مى زنند نبايد حالا مردم يك همچو كارى را بكنند.[3]
4
اصل حزب بازى را به نظر من كه در صدر مشروطيت حزب را در ايران درست كردند، حزب بازى را براى همين درست كردند كه نگذارند اين ملت با هم آشتى كند. براى اينكه حزب را مى ديدند كه اينجا بناى اينها اين است كه وقتى اين حزب شد حزب عدالت و اين حزب شد حزب دموكرات كه درصدر مشروطه بوده ، اينها با هم دشمنند. اين براى آن مى زند، اين براى او مى زند.[4]
5
در صدر مشروطيت كه احزاب مختلف پيدا شد، دنبال آن پيروزى كه ملت پيدا كرده بود، اين احزاب مختلف به جان هم افتادند و اين كشور را تباه كردند.[5]
6
ما بايد از تاريخ عبرت ببريم ؛ و اين تاريخ در زمان مشروطه اينطور بود. در زمان مشروطه آنهايى كه مى خواستند ايران را نگذارند به يك سامانى برسد و چماق استبداد تا آخر باقى بماند بين افراد، دستجات ، احزاب اختلاف انداختند حتى آنهايى كه آنوقت بودند مى گفتند كه در يك خانه بين برادر با برادر، پدر و پسر اختلاف بود يك دست مستبد، يك دسته مشروطه . اين اختلاف موجب شد كه نتوانست مشروطه آنطورى كه علماى اسلام مى خواستند تحقق پيدا بكند بعد هم اين اختلافات موجب شد كه يك دسته از آن غربزده ها بريزند و به اسم مشروطه بگيرند مقامات را و استبداد به صورت مشروطه بر اين ملت تحميل كنند و ديديد كه چه شد.[6]