توکل یعنی همان اعتماد قلبی به خدای متعال و تکیه کردن بر اوست،یک باور قلبی  است که انسان او را تنها قدرت برتر در زندگی بداند،اگر همین اعتقاد، با ایمان راسخ و محکم در مسیر زندگی عملی شود،دیگر اضطراب و سختی ها و سایر مشکلات برای انسان معنی نخواهد داشت،پس توکل به خدا یک تکیه گاه و آرامش قلبی  واقعی است که انسان بهترین مدافع را برای خود انتخاب می کند، البته نا گفته نماند که توکل صرف و بدون حرکت و تلاش در تمام ابعاد زندگی نیکو نیست ،بلکه در عین حرکت باید رابطه قلبی محکم نیز باشد، تا یک نتیجه خوب حاصل شود.

این اعتقاد قلبی در عرصه زندگی ثمرات پر برکتی را خواهد داشت که ما به چند نمونه از آن اشاره می کنیم:

1.  توکل مایه نجات است

ام علی (ع) : اَلتَّوَكُلُّ عَلَى اللّه نَجاةً مِنْ كُلِّ سوءٍ وَحِرْزٌ مِنْ كُلِّ عَدُوٍّ؛[1] توكل بر خداوند، مايه نجات از هر بدى و محفوظ بودن از هر دشمنى است.
در عرصه زندگی امکان لغزش و انحراف برای هر فردی محتمل است ،منتها بهترین نیرو و قدرت قلبی که در شرایط ناگوار و هلاک کننده باعث نجات می شود همین توکل به خداست که انسان با اعتماد به او از خطا و لغزش در امان می ماند .

2.نجات از مشکلات

 على عليه السلام :مَنْ تَوكَّلَ عَلَى اللّه ذَلَّتْ لَهُ الصِّعابُ وَتَسَهَّلَتْ عَلَيْهِ الأَسْبابِ؛[2] هر كس به خدا توكل كند، دشوارى ها براى او آسان مى شود و اسباب برايش فراهم مى گردد.
بسیاری از مشکلات در زندگی پیش می آید ،و هر انسانی به فکر چاره می افتد، انسانی که توکل و اعتقاد درونی در او شکل گرفته، با استعانت از خدا  مشکلات شدید را  به راحتی تحمل کرده و خداوند هم با اسباب خاص و مصلحت برترش ، مشکل را برای فرد قابل حل می کند.

3.رزق آسان

قال رسول الله صلى الله عليه و آله: مَنْ تَوَكَّلَ عَلَى اللّه كَفاهُ مَؤنَتَهُ وَرِزْقَهُ مِنْ حَيْثُ لايَحْتَسِبُ؛[3] هر كس به خدا توكل كند، خداوند هزينه او را كفايت مى كند و از جايى كه گمان نمى برد به او روزى مى دهد.
رزق و روزی دست خداست،اما کسانی که توکل بالایی دارند رزق آنها با دیگران فرق خواهد کرد.وخدای متعال اسباب و راه رسیدن به رزق را در این افراد سهل می کند.

4.بی نیازی

قال الصادق علیه السلام:إِنَّ الغِنى وَالْعِزَّ يَجولانِ فَإِذا ظَفِرا بِمَوْضِعِ التَّوَكُّلِ أَوْطَنا؛[4] بى نيازى و عزّت به هر طرف مى گردند و چون به جايگاه توكل دست يافتند در آنجا قرار مى گيرند.
سنت الهی در این است که متوکلین انسانهای بی نیازی باشند و شرایط زندگی آنها طوری اداره شود که به کسی محتاج نشوند.

5.پیروزی

قال الباقر علیه السلام :مَنْ تَوَكَّلَ عَلَى اللّه لايُغْلَبُ وَمَنِ اعْتَصَمَ بِاللّه لايُهْزَمُ؛[5] هر كس به خدا توكل كند، مغلوب نشود و هر كس به خدا توسل جويد، شكست نخورد.
توکل به خدا رمز  پیروزی و نجات از شکست و مغلوب شدن در تمام عرصه های زندگی است،چرا که انسان با تکیه به قدرت عالم هستی و ایمان به او هیچ ترسی و ضعفی را حس نخواهد کرد ،همان طوری که انبیاء چنین بودند.

6.رسیدن به قدرت برتر

قال الكاظم علیه السلام: مَن أرادَ أن یکنَ‌ أقوَی النّاسِ‌ فَلیتَوکل عَلی اللهِ؛[6] هر که می خواهد که قویترین مردم باشد بر خدا توکل نماید.
پیامبران انسانهایی بودند که قدرت روحی آنان همتا نداشت، انسانی که اهل توکل است خدا او را یاری می کند و او را قوی ترین مردم قرار می دهد.

پی نوشت:
1).بحارالأنوار، ج78، ص79، ح56
2).غررالحكم، ج5، ص425، ح9028
3).كنزالعمال، ج3، ص103، ح5693
4).كافى، ج2، ص65، ح3
5).جامع الأخبار، ص 322
6).بحار الانوار، ج7، ص143