حد و مرز قدرت خداوند
آیا خدا قدرت انجام هر کاری را دارد؟
از صفات ذاتي و ثبوتي خداوند، قدرت و يكي از نامهاي او قادر است.
قدرت آن است كه اگر قادر بخواهد، فعل را انجام مي دهد و اگرنخواهد، انجام نمي دهد. قرآن ميفرمايد:
وَكَانَ اللَّهُ عَلَي كُلِّ شَيْءٍ مُقْتَدِراً (كهف: 45)
و خداوند بر هر چيز تواناست.
در اثبات قدرت الهي همين بس كه اعطاكننده كمال، فاقد كمال نيست.
انسان كه مخلوق خداوند است، متّصف به صفت قدرت است، بنابراين خدا هم بايد صفت قدرت را دارا باشدتا بتواند قدرت را در مخلوقات ايجاد كند.
صفت قدرت به معناي مطلقش فقط درباره ذات باري تعالي صدق ميكند، ذاتي كه هر چه اراده كند به مقتضاي حكمت انجام ميدهد نه كمتر و نه بيشتر.
از اين رو صفت قدرت به صورت مطلق تنها درباره ذات الهي كاربرد دارد و چنانچه درباره غير خدا به كار رود بايد محدود و مقيد گردد، زيرا غير خدا از جهتي قادر و ازجهتي ديگر ناتوان است.[1]
خلاصه اين‌که قدرت الهي عام و نامحدود است. قرآن ميفرمايد:
إِنَّ اللّهَ عَلَي كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (بقره: 20)
خداوند بر هر چيزي توانا است.
البته روشن است كه قدرت خداوند به اموري تعلق ميگيرد كه امكان تحقق دارند.
از اين رو آنچه ذاتاً ممتنع يا مستلزم محال باشد متعلق قدرت نخواهد بود.
چنين اموري در دايرة شيء يا وجود قرار نميگيرند تا متعلق قدرت الهي باشند.
حضرت علي علیه السلام در پاسخ به اين سؤال که آيا پروردگارت مي‌تواند دنيا را به گونه‌اي در تخم مرغ جاي دهد که نه دنيا کوچک گردد و نه تخم مرغ بزرگ، فرمود:
اِنَاللَّهَ تَبارَكَ وَ تَعالي لايُنْسَبُ اِلَي الْعَجْزِ وَالَّذي سَألْتَني لايَكُونُ[2]
خداوند هرگز به ناتواني توصيف نميگردد، اما آنچه پرسيدي، ناشدني است.
[1] . مفردات راغب، ماده قدر.
[2] . بحارالانوار، ج 4، ص 143.
