دلیل و فلسفه نمازهای تکراری

منتشر شده توسط م شریف2 فعال 21 فروردین, 1403

چرا باید نماز را در پنج نوبت تکرار کرد؟ درصورتی‎که هروقت بخواهیم می‎توانیم با خدا صحبت می‎کنیم.

پاسخ:

خداوند هر ندا و هر دعایی را می‎شنود و بندگانش می‎توانند، با شیوه ‎های مختلف، با او مناجات کنند. قرب و بعد مکانی و تفاوت های طبیعی مانع از ارتباط انسان ها با خدا نیست.

خدا عالم به امور

خدا خودش بهتر از هرکسی می‎داند که چه نوع عبادتی، در چه اوقاتی و با چه آدابی، چه آثاری دارد؛ طبق علم و حکمتش راهنمایی کرده و دستور می‎دهد. تنها نماز با قرائت سورۀ خاصی همانند حمد، همراه با سوره‎های دیگر و با رکوع و سجده و تشهد و… طبق آداب تعیین‎شده تکبر را درمقابل خداوند سبحان می‎شکند و سبب رشد، ارتقا، کمال و تقرب می‎شود و دیگر انواع عبادت این خصیصه را ندارد.

به‎سان فردی که به صدنوع قرص، شربت، آمپول و… دسترسی دارد، آیا معقول و مجاز است که هرکدام از آن‎ها را در هروقت که خواست و برای هر نوع بیماری استفاده کند یا همۀ آن‎ها را یکجا بخورد؟ قطعاً مجاز نیست، بلکه این پزشک ماهر و متخصص است که باید به وی اجازه دهد در چه موقعیتی و برای چه نوع بیماری کدام شربت، قرص یا کپسول را تا چه مدتی استفاده کند.

نماز در پنج نوبت

اما اینکه چرا در پنج نوبت می‎خوانیم؟ باید گفت همان‎گونه‎که جسم انسان نیاز دارد که مثلاً در صبح و ظهر و شام غذای مادی بخورد، روح انسان نیز نیاز به غذای معنوی دارد و نیاز روح به‎مراتب بیش از نیاز جسم به این غذای معنوی است، چنان‎که پیامبر اسلام فرمود: «نماز سفره‎ای است که خداوند متعال روزانه پنج‎بار آن را در مقابل اهل رحمتش باز می‎کند.»^[1]همان‎طورکه در سفره انواع خوردنی‎های مفید و مغذی هست، در نماز هم انواع عمل‎ها مثل سجده و رکوع و انواع ذکرها هست که هرکدام دارای خواص و آثار معنوی است که نیازهای روحی نمازگزار را تأمین می‎کند.

و اما اینکه گفته‎اید نماز عمل تکراری است در پاسخ باید گفت، تکرار همیشه بد نیست، بلکه در خیلی از موارد ضروری و اجتناب‎ناپذیر است. مثل اینکه اگر روزی ده‎بار نیز از خانه یا اداره خارج شوید و بازگردید، مجدداً سلام می‎دهید و یا روزی سه‎وعده غذا می‎خورید یا چند وعده دست و صورت را می‎شویید و یا … این تکرارها، همه به‎خاطر نیاز به آن‎هاست و تکرار اقامۀ نماز نیز چنین است. هم‎چنان‎که، با خوردن غذا قوت و توان می‎یابید؛ با نمازخواندن هم نیروی معنوی می‎گیرید؛ متعالی روحی پیدا می‎کنید.

بنابراین، ضمن آنکه ما همیشه در محضر حق‎تعالی هستیم، همیشه مخلوق، مملوک و مرزوق او هستیم و هروقت و هرکجا که دلمان بخواهد و به هر سمت‎وسویی که باشیم، می‎توانیم با او سخن بگوییم، نیازهای‎مان را به هر زبانی بیان داریم و… .

او یک عبادت مخصوصی به نام نماز (صلاة) قرار داد که اوج کمال هرگونه ارتباط، اتصال، گفت‎وگو، رازونیاز، اقرار و … است. او کمال ما را می‎خواهد و تمام اوامر و نواهی و احکام، برای رسیدن ما به کمال مطلوب می‎باشد.

محدودیتی در ارتباط انسان با خداوند نیست، نماز بر اساس دستور خدا، حکمت و مصلحت او واجب شده است و هرکدام تأثیر لازم را بر جان و روح و زندگی انسان می‎نهد.