چرا دعاهاي صحيفه سجاديه اكثراً با صلوات شروع يا ختم ميشود؟
ج ـ در پاسخ اين سؤال تذكر چند نكته لازم است:
1 . دعا ـ كه مغز و حقيقت تمامي عبادات است ـ در صورتي به مرتبه استجابت خواهد رسيد كه شرايط صحت آن موجود و موانعش مفقود باشد. يكي از موانع مهم در اجابت دعا ادا نكردن حقوق كساني است كه به گردن دعا كننده حق دارند. بديهي است تا زماني كه آن حقوق ادا نشود، دعا مستجاب نخواهد شد.
2 . يكي از بزرگترين حقوقي كه بر عهده همه مؤمنين ثابت و قطعي است،حق پيامبر اكرم(ص) و عترت پاك اوست (حق ولايت)؛ چون تمامي مؤمنين در پرتو هدايتها و زحمات طاقت فرساي آنان توانستهاند دين الهي را شناخته و معارف الهي را بياموزند. از اين رو، تا زماني كه حقوق آنان شناخته نگردد و در اداي آنها ـ به مقدار ممكن ـ سعي نشود، دعاي انسان مستجاب نخواهد شد.
3. يكي از راههايي كه ميتواند انسان را در اداي حقوق پيامبر اكرم(ص) و عترت او ياري دهد، دعا نمودن براي آنان است. از اين رو، ائمه(ع) و اولياي الهي غالباً در آغاز دعاهايشان درود و تحيت بر پيامبر(ص) و اهلبيتش را از خداوند مسئلت ميكردند. به همين سبب امام صادق(ع) در روايتي فرمود: كُلُّ دُعاءٍ يُدعَي اللّهُ عَزَّوَجَلَّ بِهِ مَحجُوبٌ عَنِ السَّماءِ حَتّي يُصَلّي عَلي مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ شيخ حرّ عاملي، وسائل الشيعه، ج 7، ص 92. هر دعايي كه خداوند ـ عزوجل ـ بدان خوانده شود، از آسمان پوشيده خواهد ماند تا اينكه صلوات بر محمد و آلش فرستاده شود.
4 . نكته مهم ديگري كه در منابع ديني ذكر شده آن است كه: دعايي كه دعا كننده در حق پيامبر(ص) و اهلبيت(ع) ميكند قطعاً مستجاب ميشود. از اين رو، شايسته است انسان دعاهايش را همراه دعا بر پيامبر(ص) و اهل بيتش قرار دهد تا مجموعه آنها به منزله واحدي تلقّي شده و به درجه استجابت نزديك گردد. بديهي است در اين صورت بعيد است كه خداوند قسمتي از دعا را مستجاب نموده و قسمتي ديگر را ردّ كند. در اينباره امام صادق(ع) ميفرمايد:وقتي يكي از شما در پيشگاه خداوند دعا ميكند، البته تقاضاي خود را با صلوات بر پيامبر آغاز كند؛ چه آنكه درود بر پيامبر(ص) مقبول درگاه الهي است و خداوند چنين نميكند كه دعايي را كه شامل چند مطلب است، قسمتي را بپذيرد و قسمت ديگر را رد كند. گفتار فلسفي، شرح و تفسير دعاي مكارمالاخلاق، ج 1، ص 8 ـ 9