غیبت و تعریف از دیگران

باسلام علمای اخلاق در تعريف غيبت گفته اند: 

غيبت عبارت است از بدگويى و پرده‏ درى نسبت به حيثيت و آبروى افراد، يعنى در غياب شخصى كارهاى بد و ناپسند شخصى و يا عيوب و نقائص جسمى و اخلاقى او را به گونه‏ اى براى ديگران بازگو كنند كه اگر به گوش آن فرد برسد، ناراحت شود. 

امام خمينى (رض) فرموده است: غيبت عبارت است از ذكر كردن انسان را در حال غايب بودنش به چيزى كه خوش آيند نيست نسبت دادن آن را به سوى او، از چيزهايى كه پيش عرف مردم نقصان است، به قصد انتقاص و مذمت او.(1) 

در رابطه با غيبت توجه به امورى لازم است: 

اولا. برخى افراد دو گونه شخصيت دارند، حقيقى و حقوقى. 

ثانيا. غيبت آن است كه پشت سر برادر يا خواهر مسلمان سخنى گفته شود كه اگر به گوش او برسد ناراحت شود و كشف آن در جامعه باعث رفتن آبروى مومن باشد. 

ثالثا. غيبت با انتقاد فرق دارد. غيبت از روى دشمنى و حسادت و اينگونه امور و با قصد خراب كردن فرد گفته مى شود، در حالى كه انتقاد گفت‏ وگو راجع به عملكرد و موضع‏گيرى‏ هاى يك فرد معروف يا مسؤول همراه با نقد و ديد اصلاح طلبانه است.

بنابرین اگر کسی راضی نباشد که از او تعریف کنیم اگر جه ممکن است غیبت محسوب نشود اما چون موجب اذیت کردن او می‌شود باید از این کار صرف نظر کرد.

براى اطلاع بيشتر به كتاب «معراج السعاده» مرحوم احمد نراقى و نيز حاج آقا مجتبى تهرانى «اخلاق الهى» نشر پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامى مراجعه نمائيد. 

——-

(1) (چهل‏ حديث ص: 301)