at
قرآن در چه زماني جمعآوري شد؟
درباره چگونگي جمعآوري قرآن، بايد به كتابهاي مربوط به تاريخ قرآن مراجعه فرماييد. رواياتي كه از اهل سنت درباره جمعآوري قرآن از سوي خلفا نقل شده، از جهات متعددي مخدوش است. مجموعه اين روايات را آيت اللّه العظمي خويي در كتاب «البيان» جمعآوري و نقد و بررسي كرده است. از بررسي اين اخبار، چندين اشكال اساسي به دست ميآيد كه ايشان به تفصيل بدان پرداختهاند از جمله اينكه:
1 . وجود تناقضات فراوان بين اين اخبار از جمله اينكه برخي از آنها جمعآوري قرآن را به ابوبكر نسبت ميدهند،برخي به عمر و برخي از آنها دلالت دارند كه وقتي عمر از دنيا رفت هنوز قرآن جمعآوري نشده بود و عثمان به آن مبادرت ورزيد.
2.تعارض اين اخبار با رواياتي كه جمعآوري قرآن را به دوران پيامبر(ص) نسبت ميدهد.
3 . تعارض اين روايات با آياتي از قرآن كه نشان ميدهد از زمان نزول قرآن، سورهها از يكديگر متمايز بودهاند.
4. تعارض اين روايات با حكم عقل، زيرا عقل حكم ميكندكه پيامبر(ص) بايد اهتمام فوق العادهاي به جمعآوري و تنظيم و كتابت قرآن داشته باشد.
5 . بعضي از اين روايات، مستلزم كاستي و زيادت در قرآن است و اين، مخالف حكم قرآن مبني بر عدم امكان تحريف كتاب ميباشد. پس از ذكر اين مطالب، آيت اللّه خوئي ميفرمايد: «نسبت دادن جمعآوري قرآن به خلفا و دوران بعد از پيامبر(ص) يك امر موهوم و پندار غلط و بي اساس است كه با قرآن، سنت، اجماع و عقل مخالف ميباشد».
براي آگاهي بيشتر ر. ك: بيان در علوم و مسائل كلي قرآن، ترجمه محمد صادق نجمي، هاشم هريسي، ص 299 و 328. از اين رو بايد گفت قرآن در زمان خود حضرت پيامبر(ص) جمعآوري شده است.
