مؤذن شدن بلال
س:چراوچگونه بلال مؤذن شد؟
ج: موقعيت بلال و شهرت وى در ميان مسلمانان، از روزى آغاز گرديد كه پيامبر او را به مقام مؤذنى مفتخر ساخت، جبرئيل امين نازل گرديد، اذان و اقامه را به رسول خدا تعليم نمود، پيامبر على را خواست كه بلال را احضار نمايد، بلال شرفياب گرديد، پيامبر اذان را به وى تعليم داد، و دستور داد در اوقات نماز با صداى بلند و رسائى كه داشت، اذان بگويد، بدين ترتيب بلال، براى نخستين بار در تاريخ اسلام به مقام مؤذنى رسيد. اگر ملل ديگر را با نواختن ناقوسها و يا وسائل ديگر مردم را به معابد دعوت مى نمايند، در جامعه اسلامى اذان مؤذن كه خلاصه آئين اسلام است، رمز لزوم اجتماع براى پرستش خدا در مساجد به شمار مى رود(9)/
پيامبر اكرم، نه تنها الفاظ اذان را به او تعليم نمود، بلكه اوقات فرائض را نيز به وى ياد داد و به مردم مى فرمود بلال مرد وقت شناسى است، هر موقع اذان بگويد نماز بخوانيد، و در هنگام سحر امساك نمائيد و موقع افطار روزه خود را بشكنيد، اما اذان ابن ام مكتوم (وى نيز يكى از اصحاب رسول خدا بود، ولى ضعف بينائى داشت) اعتبار ندارد ولى متأسفانه دستهاى مرموز، در كتب حديث و تاريخ، اين حقيقت را وارونه جلوه داده و مطلب را در باره بلال به عكس نقل نموده اند(10) اين غرض ورزى در باره اين سرباز مجاهد، به جرم علاقه شديد وى نسبت به خاندان پيامبر (ص) بوده است، و بلال در اين قسمت تنها نيست، بلكه اينگونه حق كشى در باره ديگران نيز انجام گرفته است.
روزى كه پيامبر (ص)، مكه را فتح كرد، و تمام بتها را از خانه كعبه بر چيد، دستور داد كه بلال بالاى بام كعبه قرار گيرد، و براى اقامه فريضه ظهر، اذان بگويد، بلال صداى رساى خود را به گفتن تكبير و شهادت به يگانگى خدا، و رسالت محمد (ص) بلند نمود، به طورى كه تمام مشركان مكه از كوچك و بزرگ نداى او را شنيدند و موى بربدن آنها راست گرديد، زيرا در پايگاه شرك، براى نخستين بار نداى توحيد رسماً بلند مى شد، خالدبن سعيد كه آن روزها مشرك بود؛ گفت:سپاس خدا را كه پدرم (سعيد) مرد و چنين روزى را نديد، « حارث بن هشام» گفت اى كاش من قبلا مى مردم و صداى بلال را نمى شنيدم.(11)
«حلبى» در سيره خود مى نويسد:بلال در سال هفتم هجرت كه سال عمره القضأ است و پيش از فتح مكه بود، در بالاى بام كعبه اذان گفت ومسلمانان در سال هفتم هجرت بر اساس پيمان « حديبيه» توانستند سه روز در مكه بمانند و اعمال عمره را كه سال قبل از آن نتوانسته بودند انجام دهند قضأ نمايند و بلال نيز در بالاى بام كعبه اذان گفت، و ابراز انزجار خالد و حارث مربوط به همين سال است. (12)
او با اين كه مخرج « شين» نداشت و تمام « شين ها» را سين تلفظ مى نمود، ولى روى سوابق درخشان و رسائى صدا و پاكى قلب، براى مقام مؤذنى انتخاب گرديد، و پيامبر فرمود: «سين بلال در پيشگاه الهى شين است»، گاهى به پيامبر (ص) اعتراض مى نموند كه چرا بلال را براى اين كار مأمور نموده در صورتى كه ديگران از نظر قرائت و مخارج حروف از او بهترند، حضرت در پاسخ آنان مى فرمود:اگر بلال قرائت درست ندارد، ولى از نظر اعمال و افعال، بى نهايت پاك و شايسته است. و اين قسمت، كمبود قرائت وى را جبران مى نمايد