مدیریت تورم در زمان هویدا ؛ حقیقت چیست؟

شبهه: هویدا نخست وزیر رژیم پهلوی پس از انقلاب در پاسخ به قاضی دادگاه که از او پرسید در 13 سال صدارت خود چه کرده‌ای؟ گفت: «در این مدت قیمت این خودکار بیک ثابت بوده.» او توانست قیمت‌ها را ثابت نگه دارد و این دلیل بر مدیریت بهتر قبل از انقلاب است.

پاسخ:

اوّلا، ماجرای هویدا و قیمت خودکار بیک در هیچ منبع معتبری نیامده و این ماجرا فقط یک شایعه است.[1]

ثانیا، طبق اسناد تاریخی در زمان صدارت هویدا (از 1343 تا 1356) نیز نوسان قیمت و نابسامانی اقتصادی در کشور وجود داشته است. اسدالله عَلَم، وزیر دربار پهلوی، در خاطرات سال 1347 خود به: دو برابر شدن آب بها، محدود شدن اعتبارات بانکی، در معرض ورشکستگی قرار گرفتن  بسیاری از شرکت‌ها و نیز بحران مالی دانشگاه ها اشاره کرده و در خاطرات سال 1348 از سه برابر شدن بلیط اتوبوس‌ها و اعتراض شدید مردم و دانشجویان به این مساله خبر داده است.[2]

این نوسان قیمت‌ها به گونه ای بود که در سال 1350 هویدا را به مجلس شورا کشاند و او در بخشی از دفاعیه خود ترقی 47 درصدی قیمت حبوبات و سه برابر شدن قیمت زردچوبه را متذکر شده است.[3]

پس این ادعا که در زمان صدارت هویدا قیمت‌ها ثابت بوده، حقیقت ندارد.

ثالثا، مدیریت یک کشور در «ثابت نگه داشتن قیمت ها» خلاصه نمی‌شود و اگر قرار است درباره عملکرد مدیریت کلان کشور قبل و بعد از انقلاب به انصاف قضاوت کنیم باید نگاه جامع‌تری داشته باشیم، باید دستاوردهای این برهه از زمان را با یکدیگر مقایسه کنیم در ادامه به گوشه کوچکی از این مقایسه فقط از نظر علمی خواهیم پرداخت:[4]

5/16 برابر شدن سهم ايران از توليد مقالات ISI در جهان، کسب رتبه جهاني توليد علم در رشته های مختلف علمی (مانند: انرژي اتمي، نانو تکنولوژي، بيوتکنولوژي، مهندسي هوا و فضا، پزشکي)، دستیابی به فن آوری و دانش کامل چرخه سوخت هسته‌ای، ورود موفقیت آمیز به عرصه علوم جدید (لیزر، میکرو الکترونیک، ساخت روبات)، دستیابی به دانش کشت سلول‌های بنیادین و قرار گرفتن در ردیف کشورهای برتر پیوند کلیه و درمان بیماری‌های چشمی و … ؛

از این آمار می‌توان نتیجه گرفت مدیریت کشور پس از انقلاب توانمندتر از گذشته عمل کرده است مخصوصا اگر توجه داشته باشیم که این رشد در شرایطی انجام پذیرفته که جمهوری اسلامی به جرم استقلال طلبی و پاسداشت ارزش‌های دینی و ملی[5] با انواع هجمه های نظامی و سیاسی و اقتصادی مواجه بوده است.

[1] .افسانه قیمت خودکار بیک و 13 سال نخست‌وزیری هویدا، کیهان نیوز، دسترسی در (http://kayhan.ir/fa/news/100252/ )، تاریخ انتشار: ۲۵ اسفند ۱۳۹۵.

 آیا هویدا بهایی بود؟/ ماجرای خودکار 5 ریالی چه بود، مشرق نیوز، دسترسی در (https://www.mashreghnews.ir/news/195625/)، تاریخ انتشار: ۲۷ اسفند ۱۳۹۱.

[2] افسانه قیمت خودکار بیک و 13 سال نخست‌وزیری هویدا، کیهان، دسترسی در (http://kayhan.ir/fa/news/100252/ )، تاریخ انتشار: ۲۵ اسفند ۱۳۹۵.

[3] .این چهره تطهیر شدنی نیست– ۷ ماجرای تکراری خودکار بیک هویدا و افزایش ۳۶ برابری قیمت مسکن!، روز شمار انقلاب، دسترسی در (http://www.rouzshomar.ir/این-چهره-تطهیر-شدنی-نیست-7- )، تاریخ انتشار: 26 اسفند ۱۳۹۵.

[4] . دستاورد‌های انقلاب؛ از پیشرفت‌های اقتصادی تا نظامی، خبرگزاری صدا و سیما، دسترسی در

http://www.iribnews.ir/fa/news/2025073/، تاریخ انتشار: ۱۷ بهمن ۱۳۹۶.

[5] . اصل دوم تا چهارم و اصل یکصد و پنجاه و دوم تا اصل یکصد و پنجاه و چهارم از قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران