مرزبانم شهادت آرمانم
برای من که مرزبانم خیلی مهمه بدونم مرزبانی از نظر خدا و پیامبر چه ارزش و جایگاهی داره؟
پاسخ
ضمن تشکر از پرسش شما در ادامه به پاسخ این پرسش می پردازیم:
مرزبانی همانند جهاد، اجر و منزلت‌های فراوانی در اسلام دارد. مرزبانی که قرآن کریم نیز به آن توصیه کرده،[1] مرتبه‌ای از جهاد و در واقع نوعی جهاد دفاعی محسوب می‌شود، بنابراین فضیلت‌هایی که برای جهاد گفته شد در اینجا نیز جاری است، با این حال به صورت ویژه نیز فضیلت‌های برای مرزبانی مطرح شد.
رسول مکرم اسلام (ص)، در ارزش مرزبانی می‌فرماید:
«مَنْ خَرَجَ مُرَابِطاً فِي سَبِيلِ اللَّهِ تَعَالَى أَوْ مُجَاهِداً فَلَهُ بِكُلِّ خُطْوَةٍ سَبْعُمِائَةِ أَلْفِ حَسَنَةٍ وَ يُمْحَى عَنْهُ سَبْعُمِائَةِ أَلْفِ سَيِّئَةٍ وَ يُرْفَعُ لَهُ سَبْعُمِائَةِ أَلْفِ دَرَجَةٍ وَ كَانَ فِي ضَمَانِ اللَّهِ تَعَالَى حَتَّى يَتَوَفَّاهُ بِأَيِّ حَتْفٍ كَانَ كَانَ شَهِيداً فَإِنْ رَجَعَ رَجَعَ مَغْفُوراً لَهُ مُسْتَجَاباً دُعَاؤُه؛[2] هر كس براى مرزدارى يا جهاد در راه خدا از خانه خارج شود، براى او در برابر هر گامى كه برمىدارد هفتصد هزار حسنه ثبت مىگردد، و هفتصد هزار گناه از او زدوده مىشود، و هفتصد هزار درجه براى او بالا مىرود، و پيوسته در حراست خدا خواهد بود تا وقتى كه از دنيا برود، و با هر مرگى كه بميرد شهيد از دنيا رفته است، و اگر زنده بازگردد آمرزيده بازگشته و دعايش مستجاب خواهد بود».
سلمان فارسی از رسول مکرم اسلام نقل می‌کند که فرمود:
«رِبَاطُ يَوْمٍ فِي سَبِيلِ اللَّهِ خَيْرٌ مِنْ قِيَامِ شَهْرٍ وَ صِيَامِهِ وَ مَنْ مَاتَ مُرَابِطاً فِي سَبِيلِ اللَّهِ كَانَ لَهُ أَجْرُ مُجَاهِدٍ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ؛[3] یک شب مرزبانی در راه خدا، از یک ماه نماز و روزه برتر است و هر کس در حال مرزبانی از دنیا برود تا روز قیامت پاداش مجاهد را دارد».
و نیز سلمان به نقل از رسول خدا ص فرمود: «رِباطُ لَيْلَةٍ فىْ سَبيلِ اللَّهِ خَيْرٌ مِنْ صِيامِ شَهْرٍ وَقِيامِهِ فَإنْ ماتَ جَرى عَلَيْهِ عَمَلُهُ الَّذى كانَ يَعْمَلُ وَاجْرِىَ عَلَيْهِ رِزْقُهُ وَأَمِنَ الْفَتَّانَ؛[4] يك شب نگهبانى در راه خدا از يك ماه روزه و نماز بهتر است. مسلمان اگر در حال مرزبانى بميرد عملى را كه انجام مىداده استمرار پيدا مىكند و روزى‌اش او به او داده مىشود و از فتنه و عذاب قبر ايمن است».
حضرت امام باقر (علیه السلام) می‌فرماید:
«كُلُّ عَيْنٍ بَاكِيَةٌ يَوْمَ الْقِيَامَةِ غَيْرَ ثَلَاثٍ؛ عَيْنٍ سَهِرَتْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ عَيْنٍ فَاضَتْ مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ وَ عَيْنٍ غُضَّتْ عَنْ مَحَارِمِ اللَّهِ؛[5] هر چشمى در روز رستاخيز گريان است جز سه چشم، چشمى كه در راه خدا (چون جهاد و مرزبانی) بيدارى كشيده و چشمى كه از ترس خدا اشك ريخته و چشمى كه از آنچه خدا حرام كرده فرو خفته».
مرزبانی در اسلام به اندازه‌ای ارزشمند است که حضرت امام سجّاد (علیه السلام) یکی از نیایش‌های خود در صحیفه سجّادیه را به این مسئله اختصاص داده و تمام مرزبانان حکومت اسلامی را در حالی که بيشتر آنها از مخالفين بوده و شيعه و پيرو ائمّه عليهم السّلام نبودهاند، دعا می‌کند و می‌فرماید: «بار خدايا، درود بفرست بر محمد و خاندان او و مرزهاى مسلمانان را به پيروزمندى خويش استوار گردان و مرزبانان را به نيروى خود يارى ده و از خزانه افضال خويش عطايشان به فراوانى ارزانى دار. بار خدايا، درود بفرست بر محمد و خاندان او و شمارشان افزون كن و سلاحشان برنده. حوزههاشان حراست فرماى و پيرامونشان را نفوذ ناپذير گردان. جمعشان متحد كن و خود به تدبير كارهاشان پرداز. سر رشته آذوقهشان گسسته مگردان و دشواريها از پيش پايشان بردار. آنان را به نصرت خويش قوت بخش و به شكيبايى مدد نماى و دفع مكر دشمن را به ايشان بياموز…»[6]
[1] . آل عمران(3)، 200.
[2] . محمد بن على ابن بابويه، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، همان، 293.
[3] . حسين بن محمد تقى نورى، مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل، محقق / مصحح: مؤسسة آل البيت عليهم السلام، قم، مؤسسة آل البيت عليهم السلام، 1408 ق، ج 11، ص 28.
[4] . محمد بن محمد شعيري، جامع الأخبار، نجف، مطبعة حيدرية، بى‌تا، ص 83؛ مسلم‌بن‌الحجاج نيشابوري، صحيح مسلم، تحقيق: محمدفؤاد عبدالباقي، بيروت، داراحياء التراث العربي، 1972م، ج3، ص 1520.
[5] . محمد بن يعقوب كلينى، همان، ج2، ص 80.
[6] . على بن الحسين، امام چهارم عليه السلام، الصحيفة السجادية، قم، دفتر نشر الهادى، 1376، ص 126، نیایش 27.
