وسواس در کودکان
سلام؛ من یک پسر 6 ساله دارم که یک هفته هست که وسواس گرفته و خیلی خودشو اذیت می‌کند هم خودشو هم ماهارو. یک چیزی کثیف می‌شه حتماً باید بشوره دستش به جایی می‌خوره باید بشوره . هر چیزی رو نمی‌خوره. ممنون می‌شم راهنمایی بکنید.
با عرض سلام؛ وسواس بچه ها ناشی از وسواس‌های اطرافیان است باحتمال زیاد رفتار خودتون یا یکی از اعضای خانواده سبب شده که باین مسئله حساس شود.
• روش هاى درمان اختلال وسواس فكرى _ عملى در كودكان و نوجوانان
پژوهش هاى مختلف نشان مى دهند كه بهترين نوع درمان اختلال وسواس در كودكان استفاده از روش هاى رفتاردرمانى و در مواردى توام با دارودرمانى است. بر طبق اين روش ها، ابتدا رفتاردرمانگر، كودك را تشويق مى كند تا افكار و آئين هاى وسواسى خود را به طور دقيق و جزءبه جزء شرح دهد، تا او بتواند اجزاى كليدى اين رفتارها را شناسايى كند. آنگاه از او مى پرسد كه انجام دادن كدام يك از رفتارهاى وسواسى اش ضرورى نيست و آيا مى تواند بدون آن كه نگران و مضطرب شود، از انجام آن بخش از رفتارهايش صرف نظر كند. در اين مرحله درمانگر، ضمن پذيرش حالات، افكار و رفتار كودك، سعى مى كند به او بفهماند كه هر فردى ممكن است در مواردى دچار خشكى رفتار و اشتغالات ذهنى وسواسى شود كه به دلايل نامفهومى مدام آنها را تكرار مى كند. هدف او از اين كار آن است كه تا حدود زيادى آئين ها و افكار وسواسى كودك را متزلزل كند تا حدى كه رفته رفته بتواند گام هاى موثرى براى حذف اين گونه رفتارها بردارد. گروه ديگرى از رفتاردرمانگران كه روش هاى خود را بر پايه ديدگاه شناخت درمانى استوار كرده اند نيز براى درمان اختلال وسواس در كودكان و نوجوانان سعى مى كنند ابتدا به كودك بياموزند كه چگونه مى تواند احساسات و افكارش را درباره فكر و عملى كه انجام مى دهد، تغيير دهد. براى مثال، اگر كودكى وسواس دست شستن دارد، از او مى خواهند كه دست هايش را كثيف كند (مثلاً گل آلود، چرب، خميرى، ماسه اى و…) و سعى كند بدون آن كه چندين بار دست هايش را بشويد به بازى خود ادامه دهد و فقط در انتهاى بازى دستش را بشويد. در اين روش، تغيير نگرش كودك درباره كثيفى و آلودگى مدنظر است و اين كه او بتواند به خود بقبولاند كه خمير نوعى وسيله بازى براى كودكان است كه از مواد بهداشتى درست شده است و لزومى نيست در حين خميربازى چندين بار دست هايش را بشويد. روش هاى درمان رفتارى زمانى كه اعضاى خانواده هم درگير حل مشكل شوند، بهترين شيوه درمان محسوب مى شود. طبق نظر روانشناسان و متخصصان علوم رفتارى، كودكانى كه براى درمان خود از اين گونه شيوه ها استفاده مى كنند، نياز به حمايت، همكارى و مشاركت تمام اعضاى خانواده دارند. در حقيقت، درصد بهبودى كودك بدون همراهى خانواده خيلى كم مى شود، زيرا شيوه هاى درمان شناختى رفتارى اغلب با قدرى اضطراب و نگرانى توام هستند كه اگر حمايت روانشناس، والدين و اعضاى خانواده را همراه نداشته باشد، درمان و بهبود كودك را به تاخير مى اندازد. به همين دليل بهتر است به روان درمانگرى مراجعه شود كه حمايت و پشتيبانى لازم را از كودك بنمايد.
• كمك هاى والدين و اعضاى خانواده
زمانى كه كودكى دچار مشكل وسواس مى شود، مادر و پدر او بايد به اين نكته توجه داشته باشند كه كودك گناه و تقصيرى ندارد. وقتى آنان قصد درمان و بهبودى بيمارى فرزندشان را دارند، بايد از هر جهت كودك را مورد حمايت خود قرار دهند. والدين بايد سعى كنند آگاهى هاى خود را در زمينه نوع بيمارى فرزندشان بالا ببرند و انتظارات و خواسته هايى در حد توان كودك از او داشته باشند. آنها بايد بدانند كه چنانچه همراه و مشفق كودك باشند، روند درمان او روزبه روز تسريع خواهد يافت و رفتارها و افكار آزاردهنده كودك نيز به تدريج از بين خواهند رفت. مادر و پدر بايد بتوانند كمترين بهبودى كودك را تشخيص دهند و او را مورد تشويق و حمايت خود قرار دهند. در نظر داشته باشيد هيچ كودك وسواسى اى بدون داشتن والدينى مضطرب، پريشان و مبتلا به اختلالات عصبى وجود ندارد. تمام اعضاى خانواده بايد نسبت به اين موضوع حساس و هوشيار باشند. آنان بايد تا حد امكان شرايط را براى كودك آرام و عادى نگه دارند تا او بتواند مشكلات و سختى هاى درمان را راحت تر تحمل كند. خانه اى پرتنش و اضطراب هيچ گاه نمى تواند به كودك كمك كند تا با نگرانى و تشويش ناشى از شيوه هاى درمانگرى مقابله نمايد.