چرائی ولایت فقیه

ما شيعيان معتقديم كه حاكميت از آن خداست و خداوند متعال خودش در اداره جامعه بطور مستقيم دخالت نمي كند بلكه حاكميت را به انبياء و امامان معصوم واگذار كرده است.

در موقعيتي كه معصوم منصوب از طرف خدا، در اجتماع حكومت نمي كند “چه بواسطه جور حاكمان يا عصر غيبت” چه بايد كرد؟ آيا مي توان گفت كه حكومت را رها كرده و اداره امور جامعه را به حال خودش واگذاريم؟ چنين سخني صحيح نيست چرا كه در جاي خودش ثابت شده است كه اصل حكومت در هر جامعه اي ضرورت دارد در چنين موقعيتي است كه ولايت فقيه را با استناد به اصل “تنزل تدريجي” ضروري مي دانيم.

فقيه جامع الشرايط حجت و نائب امام معصوم در بين مردم است اگر چه فاصله بين امام معصوم با فقيه جامع الشرايط زياد است ولي فقيه جامع الشرايط نزديكترين و شبيه ترين افراد در امرحكومت بر مردم، نسبت به امام است.

خداوند در مرتبه اول حاكميت است پس از او انبياء الهي و پس از آنها معصومين در رتبه سوم قرار دارند، و طبق ديدگاه شيعه، در عصر غيبت ولايت ولي فقيه در مرتبه چهارم از حكومت و حاكميت بر جامعه اسلامي قرار دارد زيرا فقيه جامع الشرائط به امام معصوم نزديكتر است چرا كه حاكم اسلامي بايد واجد صفاتي از قبيل آگاهي به قوانين و مقررات اسلامي، مصالح اجتماعي، و داراي صلاحيت اخلاقي كه ضامن امانتداري و رعايت مصلحت عمومي است باشد، در معصوم تمامي اين شرايط و صفات وجود دارد، فقيه جامع الشرايط بايد همين شرايط را در رتبه پايينتر از امام معصوم داشته باشد تا بتواند بر مردم ولايت داشته باشد و ولايت او مشروع باشد.

يعني بايد داراي ملكه فقاهت و اجتهاد باشد تا احكام اسلام را بخصوص در زمينه مسائل سياسي و اجتماعي بهتر از ديگران بشناسد و نيز بايد داراي ملكه تقوي و عدالت باشد تا مصالح جامعه را فداي مسائل شخصي و گروهي نكند و همچنين بايد به مصالح سياسي و اجتماعي و بين المللي آگاه باشد شياطين نتوانند او را فريب داده و از مسير عدل منحرف كنند.

علاوه بر آنچه گفته شد، در روايات ائمه معصومين (ع) و در توضيحاتشان به علماء، به صراحت آمده است كه در عصر غيبت، بايد به فقيهان جامع الشرايط رجوع كنند و دستورات آنها را رعايت نموده و رد نكنند چرا كه رد دستور آنها رد دستور امام معصوم، و در نتيجه رد دستور خدا و اين كار شرك است.

براي آگاهي بيشتر از مضمون اين روايات مي توانيد به كتاب شريف اصول كافي ج1 ص67 و كتاب كمال الدين ج2، ص483 مراجعه فرماييد.

نتيجه: چرا بايد فقيه بر جامعه اسلامي ولايت داشته باشد؟ زيرا فقيه جامع الشرايط نزديكترين و شبيه ترين افراد به معصوم در عرصه حكومت داراي و حاكميت بر جامعه اسلامي مي باشد، مضافاً به اينكه امامان معصوم در رواياتشان به اين امر تصريح كرده اند.

پرسشها و پاسخها، آيت الله مصباح یزدی

تقليد در احكام شرعي رجوع به متخصص و اهل خبره است;

يعني، همانگونه كه شما و همه عقلاي عالم در هر رشته و صنعت و علمي به

نزد متخصص و اهل خبره آن رشته مي‏رويد; (مثلا براي اطلاع از نوع بيماري

به پزشك رجوع مي‏كنيد) براي آشنايي از احكام دين و حلال و حرام و

واجب و مستحب وظيفه داريد به متخصص آن; يعني، عالمي كه عمري را

در فهميدن اين احكام از قران و روايات زحمت كشيده رجوع نماييد و اين

كار از نظر عقلا نه تنها تقليد

كوركورانه نيست بلكه بسيار مورد ستايش است. اما تقليد كوركورانه;

يعني، انسان بدون آگاهي و دليل منطقي و عقلي از راه و رسم فرد يا قومي

پيروي كند مثل بت پرستان كه وقتي پيامبران به آنها مي‏گفتند چرا در مقابل

اين مجسمه‏هاي چوبي و سنگي كه هيچ نفعي ندارند و ضرري هم از شما

برطرف نمي‏كنند سجده مي‏كنيد مي‏گفتند ما مي‏ديديم پدرانمان اين را عمل

مي‏كردند ما هم از آنها پيروي مي‏كنيم; اين همان تقليد كوركورانه است كه

عقل و منطق آن را رد مي‏كند يا مثل بعضي از غرب‏زده‏هاي امروز كه به مجرد

اينكه يك اروپايي لباسي را پوشيد يا كاري را انجام داد بدون فكر از آنها

پيروي مي‏كنند.