چرا بین ادیان الهی اختلاف وجود دارد؟
چرا آموزه‌های ادیان الهی با یکدیگر اختلاف بسیاری دارند؟ مگر همه این ادیان از جانب خداوند نیستند؟ وجود این اختلافات ناشی از چیست؟
پاسخ:
در ظاهر بین ادیان الهی اختلاف به نظر می رسد، اما ادیان الهی در اصول اختلافی ندارند. اصول توحید و نبوت و معاد در همۀ ادیان الهی یکسانند؛ اگر دراین‌زمینه اختلافی دیده می‌شود ناشی از تحریف‌هایی است که در این ادیان به‌دست حاکمان و عالمان منفعت‌طلب ایجاد شده است.
این افراد کلام خداوند را برای متاع قلیل دنیا تحریف می‌کردند؛ چنان‌که قرآن‌کریم به آن تصریح کرده است: «اشْتَرَوْا بِآیاتِ اللَّهِ ثَمَنًا قَلِیلًا فَصَدُّوا عَنْ سَبِیلِهِ إِنَّهُمْ سَاءَ مَا کانُوا یعْمَلُونَ (توبه: 9)؛ آن‌ها آیات خدا را به بهای کمی فروختند؛ و (مردم را) از راه او بازداشتند؛ آن‌ها اعمال بدی انجام می‌دادند.»
در این زمینه علامه سیدمحمدحسین طباطبایی می فرمایند: «وحدت ادیان الهی در اصول کلی است؛ یعنی در اعتقاد به مبدأ و معاد اشتراک دارند منتهی در جزئیات و تفاصیل آن‌ها، براثر تحریفات گوناگون، در برخی ادیان و اختلاف مشرب‌ها و مذاهب کلامی اختلاف دیده می‌شود و دین خدا واحد است و معیار آن همان تسلیم و اخلاص نسبت به خدا و مطابقت با فطرت است که همۀ انبیای الهی، ازجمله حضرت ابراهیم (علیه‌السلام) – سرسلسلۀ پیامبران ابراهیمی- پایه‌گذار آن بوده‌اند.»[1]
اما اختلاف در فروع از همان ابتدا متناسب با شرایط زمانی، مکانی و رشد فکری بشر بوده است و منافاتی با الهی و توحیدی بودن ادیان ندارد.
با این تفاصیل واضح است که اختلاف در فروع دین منافاتی با الهی‌بودن ادیان ندارد، ولی اصول توحید، نبوت و معاد در همهٔ ادیان الهی یکسان است و اگر اختلافاتی دراین‌زمینه وجود دارد براساس تحریفی است که در ادیان صورت گرفته است.
[1]. سیدمحمدحسین طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، اسلامی،1374، ج 17، ص 37.
