آداب دعا، شرط قرار دادن در دعا

پرسش:
اگر انسان در دعاهاى خودش شرط كند براى خدا كه هم پول به من بده و هم انسانيت، يعنى هم يك مسئله معنوى و هم يك مسئله مادى در كنار هم اشكالى دارد؟
پاسخ:
اين را نمى ‏توان شرط گفت، در واقع اين گونه نيست كه بگوييم شرط انسانيت پول نداشتن است، بعد از خدا بخواهيم كه من، هم مى‏ خواهم انسان باشم هم پول داشته باشم. اگر اين دو با هم تنافى داشتند مى ‏توان گفت كه شرط كرده، اما اشكالى ندارد كه هر دو را داشته باشد.
نكته ديگر اينكه اگر سؤال به اين صورت مطرح شود كه «آيا ممكن است انسان هم امور مادى و هم امور معنوى را از خدا بخواهد؟» پاسخ مثبت است. در بعضى از روايات داريم كه حتى نمك سفره خود را از خداوند بخواهيد و به پيغمبرانش نيز اين امر را وحى مى ‏نمود و… بنابراين مى‏ شود هم امور كوچك و هم امور بزرگ را از خداوند بخواهد، در كنار هم، كه آن يكى به منزله نمك طعام مى ‏باشد و آن يكى به منزله تمام زندگى، انسان تمام زندگى را يك بار از خدا بخواهد، نمك طعام را هم خصوصى.
نكته سوم اينكه آيا صحيح است ما به اين صورت از خدا چيزى بخواهيم؟ قبلاً ذكر شده بود در دعاها اگر ما سعى بكنيم از زبان خود خدا يا از زبان ائمه كه معصوم هستند، آنچه كه آنها گفته‏ اند از خداوند بخواهيم، بهتر است. گاهى در دعاها داريم كه وسعت رزق را هم مى‏ توان از خداوند طلب كرد، در دعاى روز پنج‏شنبه وسعت رزق يكى از آن پنج چيزى است كه ما از خداوند مى‏ خواهيم، به هر حال اگر ما به زبان آنها دعا را طلب كنيم ديگر خيالمان راحت است، كه اصطلاحاً به اين دعاها، مأثور گفته مى ‏شود، چه دعاهايى كه در قرآن آمده و چه در روايات آمده، مانند دعاهاى مشهور… به هر حال هيچ اشكالى ندارد كه انسان هر چه مى‏ خواهد از خداوند بخواهد به جز آن چيزهايى كه جايز نيست.
امّا اگر منظورش اين باشد كه خدايا، پول بده تا به طرف انسانيت بروم (اگر پول بدهى، من هم به طرف انسانيت مى ‏روم!) و… اين مورد در بعضى از روايات نهى شده است كه ما براى خداوند قيد و شرط بگذاريم.
منبع: کتاب پاسخ به پرسش ها و شبهات ج 2 / استاد رضا محمدی/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق علیه السلام