ایا شمر ملعون با حضرت ابوالفضل (ع) نسبتی داشته و چه نسبتی؟
حادثه دلخراش عاشوراء لکه ننگی بر دامان امویان و پیروان ایشان در طول تاریخ است. در این حادثه، دردانه پیامبر و سیّد جوانان اهل بهشت، همراه با عزیزان خود، بعد از تحمّل رنج تشنگی، به بدترین و فجیع ترین شکل ممکن به شهادت رسید و خاندان گرامیش به اسیری برده شدند.از دیرباز، شبهات بسیاری به اصل واقعه عاشوراء و برخی مسائل تاریخی آن گرفته می شد که به احسن وجه توسّط علمای شیعه پاسخ داد شده است.
اخیراً برخی از مغرضین، شمر بن ذی الجوشن قاتل حضرت اباعبد الله الحسین(علیه السلام) را برادر حضرت امّ البنین، همسر دوم حضرت امیرالمؤمنین و مادر حضرت اباالفضل العباس(سلام الله علیه) دانسته اند که یکی از مقاصد ایشان از این دروغ پراکنی ها، خانوادگی جلوه دادن قیام بزرگ آن حضرت بوده است.
درباره نسبت حضرت عباس با شمر تاریخ می گوید؛ از آن جهت که مادر حضرت عباس(ع) با شمر بن ذی الجوشن هر دو از یک قبیله بودند و رسم عرب این است که به افرادی که از یک قبیله هستند و به نوعی وابستگی با هم دارند به فرزندان آنان با نگاه فامیلی نظر می کنند،
امّا منشأ این افتراء کلماتی است که تاریخ نگاران از قول شمر بن ذی الجوشن در شب عاشوراء نقل می کنند که به فرزندان ام البنین خطاب به خواهر زادگان نمود که جریان را برخی چنین نقل کرده اند: در آن شب، شمر همراه امان نامه ای به نزدیک خیمه حضرت اباالفضل العباس آمد و ایشان را با این عبارت صدا زد: «ای فرزند خواهر من! شما را امان دادم؛ خود را به کشتن ندهید و چنگ بر طاعت امیرمومنان یزید بزنید». [1]
راوی می گوید: شمر روز عاشورا در برابر سپاه ایستاد و صدا زد: خواهرزادگانم کجایند؟ عباس و برادرانش کجا هستند؟ کسی بدو پاسخ نداد. امام حسین(ع) بدان ها فرمود: «هر چند وی فردی فاسق است ولی به او پاسخ دهید». از این رو، عباس به سمت او رفت و فرمود: چه می خواهی؟ شمر گفت: خواهرزادگان! شما در امان هستید. حضرت عبّاس نیز جواب دندان شکنی به او داد و فرمود: «دست های تو شل باشد و قطع شود و خدا امان تو را لعنت کند، ای دشمن خدا! ما را امر می کنی بر اینکه برادر و سید خود امام حسین را رها کنیم و به زیر طاعت ملاعین فرزند ملاعین داخل شویم. . . ». برادران عباس نیز نظیر سخنان آن حضرت را تکرار کردند و بازگشتند.اگر شمر بن ذی الجوشن، دایی عباس بن علی(ع) بوده باشد، قاعدتا باید این ملعون را برادر سیده صاحب کرامتی چون أم البنین بدانیم درحالیکه درواقع چنین نیست.
امّا جواب این شبهه:
شمر بن ذی الجوشن و مادر حضرت عباس، هر دو از نسل «کلاب» می باشند. هر کدام با چند واسطه به «کلاب» می رسند. «کلاب» یازده پسر دارد. نام یکی از آنان «کعب» و نام دیگری «ضباب» است. حضرت ام البنین از نسل «کعب» و شمر، از نسل «ضِباب» است.
نسب ام البنین: ام البنین بنت حزام بن خالد بن ربیعه بن وحید بن کعب بن کلاب.
نسب شمر: شمر بن ذی الجوشن(جمیل) بن اعور(عمرو) بن ضِباب(معاویه) بن کلاب. حضرت عباس نوه دختری کلاب و شمر نوه پسری کلاب است. [2]
محمد بن اشعث نیز از همین حربه برای فریب حضرت مسلم استفاده کرد و به ایشان گفت: «نترس این قوم پسران عم تو هستند» (یعنی ابن زیاد و تابعان او)در حالیکه مسلم هیچ قرابتی با ابن زیاد و یاران او نداشت.
نتیجه اینکه: حضرت امّ البنین هیچ نسبت فامیلی نزدیکی با شمر بن ذی الجوشن(لعنه الله) نداشته است و با این سخن فریبکارانه خود می خواسته حضرت ابالفضل العباس را که مهمترین حامی اباعبدالله بود، به سمت خود جلب کند. حضرت عبّاس نیز جواب دندان شکنی به او داد و فرمود: «دست های تو شل باشد و قطع شود و خدا امان تو را لعنت کند، ای دشمن خدا! ما را امر می کنی بر اینکه برادر و سید خود امام حسین را رها کنیم و به زیر طاعت ملاعین فرزند ملاعین داخل شویم. . . ». [3]
پی نوشت:
[1]. سید بن طاوس اللهوف ص 87- علامه مجلسی جلا العیون ص 570.
[2]. مقتل الحسین، ص 209، سید عبد الرزق موسوی مقرم، قم، منشورات دار الثقافه والنشر، نقل از جمهره انساب العرب، 270، 265 261-
[3]. سید بن طاوس اللهوف ص 87- علامه مجلسی جلا العیون ص 570.
