تناقض در قرآن و مسخ
شبهه: اگر قرآن کتاب الهی است، چرا وقتی قرآن را سوزاندند هیچ عذابی از آسمان نازل نشد؟! چرا هیچ کس مسخ نشد، سوسک یا میمون یا الاغ نشد؟
پاسخ:
اوّلا، قرآن کریم کتاب الهی است و عدم نزول عذاب آسمانی یا مسخ برای اهانت کنندة به قرآن خللی در الهی بودن آن وارد نمیکند، ما معتقدیم امامان معصوم علیهم السلام نیز قرآن ناطق هستند. مگر افرادی که ائمهی اطهار(ع) را که جان و روح قرآن کریم هستند به مسلخ کشانده و به شهادت رسانده و بر روی جنازهی برخی از آنان مثل امام حسین علیه السلام اسب تاخته و یا جسد مبارکشان را سه روز بر دروازهی شهر گذاشتند، در ظاهر مسخ شدند؟! آیا با مسخ نشدن این جنایتکاران در حقانیّت معصومین علیهم السلام خدشه وارد میشود؟!، اهانت به قرآن کریم هم مثل اهانت به معصومین و به شهادت رساندن آنان است و در حقّانیت و الهی بودن آن خللی وارد نمیشود. البتّه مسخ نشدن جنایتکاران به این معنا نیست که آنان از خشم و غضب الهی در امان هستند بلکه در هر عصری جنایتکاران و کسانی که در مقابل آنان سکوت میکنند، به گونهای دچار عذاب و ذلّت و خواری خواهند شد.
ثانیا، با توجه به آیات و راوایات، عمومیّت مسخ به این معنا که هر لحظه ممکن است برخی به خاطر رفتارشان مسخ شود، از امّت پیامبر اسلام ص برداشته شد. روایتی که در تفسیر آیه «وَ مَا أَرْسَلْنَکَ إِلَّا رَحْمَةً لِّلْعَالَمِین( انبیا: 107)؛ ما تو را جز براى رحمت جهانیان نفرستادیم»، آمده میگوید: «مراد خداوند متعال این است که پیامبر گرامی اسلام(ص)، رحمت است برای انسانهای خوب و بد، مؤمن و کافر، اما برای مؤمنان هم در دنیا رحمت است هم در آخرت؛ زیرا آن بزرگوار، دینى آورده که پیروی کردن از آن در دنیا موجب هدایت و ارشاد آنان به کمال و سعادت و اصلاح امور مادی آنان و ایجاد نظم و آسایش در روابط بین انسانها است، و در آخرت، سبب رستگارى از عذاب جهنم و برخورداری از شفاعت پیامبر(ص) و دیگر شفاعت کنندگان مأذون، و رسیدن به ثواب عظیم و رفتن به بهشت خواهد بود و برای کفار فقط در دنیا رحمت است به اینکه از عذاب امتهای گذشته مانند غرق شدن در آب و مسخ شدن به صورت حیوانات عفو شدهاند.[1] آیة «وَ مَا کَانَ اللَّهُ لِیُعَذِّبَهُمْ وَ أَنتَ فِیهِمْ(انفال: 33)؛ و خدا بر آن نیست که آنان را در حالىکه تو در میان آنان به سر مىبرى، عذاب کند» نیز میتواند مؤیّدی بر این معنا باشد که عذابهای امّتهای پیشین از امّت پیامبر اسلام ص برداشته شد. بنابر این عذاب های امّتهای پیشین از جمله مسخ از این امّت و انسانهای عصر پیامبر ص و پس از آن برداشته شده و اگر موردی هم در روایات وارد شده که مسخ میشوند عمومیّت نداشته و مربوط به گروه خاصی است که در آخرالزمان گرفتار این عذاب میشوند.[2]
ثالثا، در هیچ کجای آیات قرآن کریم(نساء:47/ یس:67/ بقره:65-66) و روایات معصومین علیهم السلام که راجع به مسخ سخن به میان آمده، مطرح نشد که اگر کسی به قرآن کریم اهانت کند، بلافاصله عذاب نازل شده و مسخ خواهد شد. در طول تاریخ پس از اسلام نیز شاهدیم که مکرر مجلدات قرآن را بر سر نیزه کردند، اهانت کردند و یا آتش زدند، اما از آسمان عذابی نازل نشد و یا عاملین مسخ نشدند.
رابعا، مسخ یک روال و شیوة همیشگی و عادی در زندگی بشر نیست که هر کس به محض اینکه کار ناشایست یا گناهی انجام داده بلافاصله مسخ شود؛ زیرا فراگیر شدن مسخ خود با حکمت الهی که بناست مردم به اختیار خود راه سعادت و شقاوت را بپیماییند منافات دارد مگر موارد استثنایی در تاریخ بشر که بیشتر به منظور عبرت و ترغیت دیگران در توجه و گرایش به دین اتّفاق افتاد. قرآن کریم درباره درس عبرت و موعظه بودن مسخ شدن اصحاب سبت میفرماید: «وَ لَقَدْ عَلِمْتُمُ الَّذِینَ اعْتَدَوْاْ مِنکُمْ فىِ السَّبْتِ فَقُلْنَا لَهُمْ کُونُواْ قِرَدَةً خَاسِینَ فجَعَلْنَاهَا نَکَالًا لِّمَا بَینْ یَدَیها وَ مَا خَلْفَهَا وَ مَوْعِظَةً لِّلْمُتَّقِینَ(بقره: 65-66)؛ به طور قطع از حال كسانى از شما، كه در روز شنبه نافرمانى و گناه كردند، آگاه شدهايد! ما به آنها گفتيم: «به صورت بوزينههايى طردشده درآييد!» ما اين كيفر را درس عبرتى براى مردم آن زمان و نسلهاى بعد از آنان، و پند و اندرزى براى پرهيزكاران قرار داديم».
[1] . فضل بن حسن طبرسى، مجمع البیان فى تفسیر القرآن، محقق: محمد جواد بلاغی، تهران، ناصر خسرو، 1372ش، ج 7، ص 107.
[2] . برای مثال در روایتی از رسول مکرم اسلام آمده که فرمود: «در امت من عذاب به زمین فرو رفتن، مسخ و تبدیل شدن به صورت حیوانات، و سنگ باریدن بر آنان وجود دارد و سبب آن نیز دنبال زنان آوازه خوان و بیبند بار رفتن و شراب خواری است»، محمد باقر مجلسى ، بحار الأنوار، محقق، مصحح، جمعى از محققان، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، 1403 ق، ج 53، ص 131؛ ر.ک: اسلام کوئست، قابل دسترسی در:
https://www.islamquest.net/fa/archive/question/fa28757.