عرفا، حکما، فلاسفه، فقهاء هر کدام چه دیدگاهها و اظهار نظراتی دارند و کدام یک را ما باید قبولداشته باشیم جایگاه دین در هر کدام از این دیدگاهها چیست؟
دین واقعیتی عینی است که ظاهری زیبا و باطنی ژرف دارد. فقهای گرانقدر در صدد تبیین احکامتکلیفی و غیره را به جامعه دینی ابلاغ میکنند و حکمای خردگرا با کارکردی برهانی عالم وجود و اصولدین را به اثبات میرسانند و مقولههایی چون اثبات وجود واجب الوجود و عقول، عالم مثال و… را با قلمتحلیل تحریر میکنند و عرفای دلکش نیز با روش شهودی حقایق جزئی و واقعیات جزئی دین را مشاهدهمیکنند و حضور خدای تعالی و شهود ملائکه، انبیاء و… را با چشم تیز شهودی، ادراک میکنند. بنابر اینعرفا و حکما و فقها از جهت محتوا جایگاه مختص به خود دارند و هیچ گونه تضادی از این جهت ندارند وهر صنفی بر کرسی حقی تکیه زده است و اگر تفاوتی در آنها دیده میشود، به لحاظ روشی است که گروهیروش عقلی و گروهی روش شهودی را میپسندند و گروهی به تبیین احکام تکلیفی شرعی میپردازند.بنابراین اگر جدالی مطرح است نباید به این جدالها توجه کرد و باید هر کدام را در جایش معنا کرد
