حکومت جمهوری بعد از رضا شاه
چرا بعد از رفتن رضا شاه در ایران حکومت جمهوری تشکیل نشد؟
در آن شرایط سه کشور روسیه، انگلیس و آمریکا کشور را اشغال کرده بودند و برای ملت ایران تصمیم می گرفتند که حکومت جمهوری داشته باشد یا سلطنتی! در این میان روسیه منافع خود را در تشکیل حکومت جمهوری می دید ولی آمریکا و مخصوصا انگلیس به سلطنت تمایل داشتند، حسین فردوست از قول چارلز ترات رئیس اطلاعات انگلیس گفت:
«روس ها صراحتا مخالف سلطنت و خواستار استقرار رژیم جمهوری در ایران بودند! آمریکایی ها هم بی تفاوتند و گفتند برای ما فرقی نمی کند که جمهوری باشد یا سلطنت! ولی خود ما [انگلیس] به سلطنت علاقمندیم لذا من باید نخست با آمریکایی ها صحبت کنم و آن ها را توجیه کنم و زمانی که مسئول مربوطه قانع شد وزنه ما سنگین می شود و دو نفری به سراغ روس ها خواهیم رفت»[1]
اردشیر زاهدی هم در تکمیل این داستان غم انگیز می گوید:
«چرچیل [(نخست وزیر انگلیس)] و روزولت [(رئیس جمهور آمریکا)] جدا با نظر استالین[(رهبر اتحاد جماهیر شوروی)] مخالفت کرده و خواستار بقای سلطنت در خانواده پهلوی و پادشاهی اعلی حضرت محمدرضا شاه شده بودند و اگر فشار این دو رهبر غربی نبود در همان شهریور 1320 در ایران جمهوری اعلام می شد.»[2]
بنابراین آمریکا و انگلیس نوع نظام ایران را تعیین کردند.
[1] . حسین فردوست، ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، تهران، مؤسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی، 1371، ص 100.
