غيبت در مقابل غيبت

پرسش:

اگر از كسى غيبت كنيم و او هم پشت سر ما سخن بگويد، آيا با هم مساوى هستيم و ديگر گناهى گردن ما نيست؟
پاسخ:

اولاً غيبت حق اللّه‏ هم هست. از گناهان كبيره است. بله اگر مفسده نداشته باشد، انسان بايد از غيبت شونده عذرخواهى كند و حلاليت بطلبد. اما اگر مفسده داشته باشد يا غيبت به او نرسيده باشد، حلاليت طلبيدن هم لزومى ندارد. اما در درجه اول غيبت حق اللّه‏ است. اينگونه نيست كه بگوييم او حقى از ما ضايع كرد و ما هم حقى از او، پس سر به سر شديم! خير هر دو حق خدا را ضايع كرده ‏اند و به گردن هر دو حق خدا هست و گناه كبيره مرتكب شده‏ اند كه بدون توبه آمرزيده نمى‏ شود.
نكته دوم اينكه، مثل آن است كه بگوييم نامحرم به من نگاه كرد من هم به او نگاه مى‏ كنم تا سر به سر شويم. يا مثلاً كسى به حق ما درازدستى كرد ما هم به حق او درازدستى مى‏ كنيم! خير، اين‏گونه نيست، اين منطق درستى نيست. حقيقت آن است كه گناه را با گناه نمى‏ توان دفع كرد. در مورد گناه انسان بايد با كرامت برخورد كند و نهى از منكر كند، اگر كسى از او غيبت كرد، بگويد غيبت مرا نكن كه به گناه بيفتى، نه اينكه اين هم غيبت كند كه هر دو به گناه بيفتند.
بنابراين اينكه كسى از ما غيبت كرد ما هم از او غيبت كنيم تا مساوى شويم، اينجا هر دو گناه كرده‏ايم و هر دو مستوجب عذاب شده‏ ايم و آن تعبيرى كه قرآن از ملكوت غيبت دارد مى‏رساند كه هر دو خود را ممسوخ و نابود كرده ‏ايم:
أَيُحِبُ أَحَدُكُمْ أَن يَأْكُلَ لَحْمَ أَخِيهِ مَيْتاً فَكَرِهْتُمُوهُ (حجرات: 12)
ملكوت غيبت كردن، خوردن گوشت مرده برادر انسان است. نمى‏ شود گفت چون او خورده، من هم بايد بخورم. خير، او اشتباه كرده ما بايد جلوى اشتباه او را بگيريم نه اينكه ما هم مرتكب همان اشتباه شويم با توجه به اينكه به قبح آن هم آشنا هستيم كه قبيح‏تر هم هست.
خلاصه اينكه اين حق اللّه‏ است و گناه كبيره، و ضمناً گناه را با گناه نمى ‏توان دفع كرد.
منبع: کتاب پاسخ به پرسش ها و شبهات ج 2 / استاد رضا محمدی/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق علیه السلام