ماهواره از لحاظ شرعی چه حکمی دارد و آیا مشاهده برنامه های آن جایز است؟
پاسخ:
استفاده از دستگاه ماهواره برای دیدن و شنیدن برنامه های علمی یا قرآنی و مانند آن، هرچند فی نفسه مانعی ندارد. ولی به دلیل اینکه برنامه هایی که از طریق ماهواره توسط دولت های غربی و بیشتر کشورهای همسایه پخش می شوند، غالباً در بردارندۀ آموزش افکار گمراه کننده و تحریف حقایق و همچنین، برنامه های لهو و فساد هستند. حتّی مشاهدۀ برنامه های علمی یا قرآن از طریق آنها موجب وقوع در فساد و ارتکاب حرام می گردد. بنابراین، شرعاً استفاده از آنتن های مذکور برای دیدن آن برنامه ها حرام است، مگر آنکه برنامه های مفید علمی یا قرآنی محض باشند و مشاهدۀ آنها مستلزم هیچ فساد یا ابتلا به عمل حرامی نباشد. البته، اگر قانونی باشد باید مراعات شود.[1]
موارد عدم جواز
ممکن است سوال شود در چه مواردی استفاده از ماهواره حرام است؟ به طور طبیعی چون استفاده از آنتن های ماهواره برای دیدن شبکه های گوناگون تلویزیونی است، باید حکم مربوط را در احکام «نگاه» جست و جو کرد. در واقع نگاه به برنامه هایی که در زمره فیلم ها و تصاویر مستهجن محسوب می شوند، به طورکلی حرام هستند و تردیدی در آن نیست.
سایر برنامه ها از جمله برنامه های مستند و خانوادگی و اجتماعی یا فیلم ها و سریال های معمولی غربی که در دسته فیلم های مستهجن تعریف نمی شوند، اما با این حال خالی از صحنه های غیراخلاقی – در فرهنگ ما – و یا پوشش های نامناسب نیستند، دارای قاعده خاص خود هستند. یعنی طبق نظر مشهور فقها، اگر نگاه به این تصاویر (حتی تصویر مجری یک برنامه خبری) از روی لذت جنسی باشد و یا ترس افتادن در گناه و فساد را به دنبال داشته باشد، حرام است.
ارجاعات:
[1]. سیدعلی حسینی خامنه ای، اجوبة الاستفتائات، تهران، فقه روز، 1398،ص 285.
برگرفته از کتاب پرسمان معرفتی 2، قم، زمزم هدایت، 1402، ص 72.
حکم استفاده از ماهواره برای آگاهی از برنامه‌های علمی یا قرآنی
استفاده از ماهواره برای تقویت شبکه های ایران چه حکمی دارد؟