مقدمات هجرت مسلمانان به مدینه

س: هجرت مسلمانان به مدینه چگونه اتفاق افتاد؟

ج: پس از بازگشتن 75 نفر اصحاب (بيعت دوم عقبه ) به مدينه و آگاه شدن از دعوت و بيعتى كه اوس  و خزرج  با رسول خدا انجام داده بودند سختگيرى قريش نسبت به طاقت فرسا گشت تا آن كه از رسول خدا اذن هجرت خواستند [1]و رسول خدا آنان را فرمود تا رهسپار مدينه شوند و نزد برادران انصار خود روند.[2]
مسلمانان دسته دسته رهسپار مدينه شدند و رسول خدا به انتظار اذن پروردگارش در هجرت از مكه و رفتن به مدينه باقى ماند. هجرت مسلمانان به مدينه از ذى الحجه سال سيزدهم بعثت آغاز شد. نخستين كسى كه از اصحاب رسول خدا به مدينه وارد شد پسر عمه رسول خدا ابوسلمه : عبدالله بن عبدالاسد بن هلال بن عبدالله بن عمربن مخزوم  بود كه از حبشه بازگشت و به مكه آمد چون قريش به آزار او پرداختند و خبر يافت كه مردمى در مدينه به دين اسلام در آمده اند، يك سال پيش از بيعت دوم عقبه  به مدينه هجرت كرد.
ابن اسحاق گويد: عمر بن خطاب و برادرش زيد بن خطاب با چند نفر ديگر، بر رفاعة بن عبدالمنذر وارد شدند. طلحة بن عبيدالله و صهيب بن سنان ، در خانه حبيب بن اساف و به قولى يساف و يا بعضى گفته اند در خانه اسعد بن زراره  منزل گزيدند.
ساير ميزبانان كه دسته دسته مهاجران بر آنان وارد مى شدند، عبارت بودند از عبدالله بن سلمه در محله قبا، سعد بن ربيع ، منذر بن محمد؛ سعد بن معاذ؛ اوس بن ثابت  و نيز سعد بن خيثمه  كه چون مجرد بود، مهاجران مجرد بر او فرود آمدند.
كار هجرت به آن جا كشيد كه مرد مسلمانى جز رسول خدا و على بن ابى طالب و ابوبكر، يا كسانى كه گرفتار حبس و شكنجه قريش بودند در مكه باقى نماند.