علت اصلی اختلاف شیعه و اهل سنت در احکام شرعی چیست؟ به اختصار توضیح دهید.
پاسخ:
شیعه و اهل سنّت در احکام خود تفاوت و اختلافاتی دارند که این مساله ناشی از منع تدوین حدیث توسط خلیفۀ اول است. هم چنین روایات مربوط به چگونگی نماز پیامبر اکرم و نیز واردشدن دیدگاههای شخصی خلیفۀ دوم در نماز بهویژه تکتّف است.
همچنین به دلیل اینکه فقه اهل سنّت مشتمل بر ادلهای چون قیاس، استحسان و مصالح مرسله است که براساس برخی از این دلایل (استحسان)، مجتهد سنّی هرآنچه را که نیکو بشمارد، میتواند براساس آن حکم صادر کند. درحالیکه فقه شیعی، فقهی منضبط است و ادلهای چون قیاس، استحسان و مصالح مرسله در آن هیچ جایگاهی ندارد.
ازسویدیگر، جدایی جامعه از اهلبیت، که جانشین بلافصل نبی اکرم بودند، سبب دخالت اغراض و مقاصد شخصی در شریعت و ازجمله نماز شد که آثار آن مشهود است. ازجمله آنکه در فقه اهل سنّت اتّصال در نماز جماعت شرط نیست؛ درحالیکه در فقه شیعه اتصال شرط صحّت نماز جماعت است.
نتیجه: این اختلاف ناشی از ممنوعیت نقل احادیث پیامبر توسط خلفا، اجتهاد خلفا و علمای اهل سنت براساس قیاس و استحسان و مصالح مرسله است.
ارجاعات:
برگرفته از کتاب پرسمان معرفتی 2، قم، زمزم هدایت، 1402، ص 70.
تفاوت کلامی شیعه و سنی در چیست؟
