بازدید علمی پژوهشگران پژوهشگاه امام صادق (ع) از مرکز تحقیقات سنجش افکار رسانه ملی
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه ،در راستای گسترش تعاملات علمی و بهره‌گیری از ظرفیت‌های پژوهشی ملی، جمعی از پژوهشگران و اعضای هیئت‌علمی پژوهشگاه امام صادق علیه‌السلام طی بازدیدی رسمی و تخصصی از مرکز تحقیقات سنجش افکار سازمان صداوسیما، با ساختار، فرآیندها و رویکردهای این نهاد راهبردی در حوزه افکار سنجی آشنا شدند. این بازدید باهدف بررسی ابعاد فنی، مدیریتی، اخلاقی و سیاست‌گذاری در فرآیندهای نظرسنجی و تحلیل افکار عمومی برگزار شد.
محورهای فنی و روش‌شناختی
در بخش نخست این بازدید، کارشناسان ارشد مرکز به تشریح روش‌های پژوهشی مورداستفاده در پروژه‌های افکار سنجی پرداختند. روش‌های کمی، کیفی و ترکیبی با دقت و جزئیات معرفی شد و مراحل طراحی پرسشنامه، تعیین شاخص‌های سنجش، شیوه‌های نمونه‌گیری، حجم نمونه، و ابزارهای گردآوری و تحلیل داده‌ها به‌صورت نظام‌مند ارائه گردید. همچنین، شیوه‌های اعتبارسنجی داده‌ها و تضمین صحت و دقت نتایج از منظر علمی و آماری موردبررسی قرار گرفت.
محورهای سازمانی، مدیریتی و اجرایی
در ادامه، ساختار سازمانی مرکز تحقیقات سنجش افکار تشریح شد. این ساختار شامل گروه‌های تخصصی تحلیل‌گر، ناظران کیفی، واحدهای اجرایی و سامانه‌های پشتیبان است که با رویکردی منسجم و هدفمند به اجرای پروژه‌های نظرسنجی می‌پردازند. نحوه آموزش و روزآمدسازی مصاحبه‌گران و تحلیل‌گران، بهره‌گیری از نرم‌افزارهای پیشرفته مدیریت داده، و سامانه‌های امنیت اطلاعات ازجمله مواردی بود که موردتوجه پژوهشگران قرار گرفت.
فرآیند تصویب و تعریف پروژه‌های جدید، از مرحله طراحی تا انتشار گزارش نهایی، با رعایت استانداردهای کنترل کیفیت در هر مرحله، تشریح شد. همچنین، میانگین زمان اجرای پروژه‌ها، بودجه‌های اختصاص‌یافته، و میزان تعامل با دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و مراکز علمی کشور از دیگر موضوعات موردبحث بود. بهره‌گیری از شبکه بیرونی پژوهشگران و اساتید، و انتشار نتایج در نشریات علمی معتبر نیز به‌عنوان نقاط قوت این مرکز معرفی شد.
بند سیاستی پیشنهادی: ضرورت تأسیس مرکز افکارسنجی در پژوهشگاه امام صادق (ع)
با توجه به نقش روزافزون داده‌های افکار عمومی در تصمیم‌سازی‌های کلان فرهنگی، اجتماعی و سیاسی کشور، تأسیس مرکز افکارسنجی در پژوهشگاه امام صادق (ع) یک ضرورت راهبردی محسوب می‌شود. این مرکز می‌تواند با بهره‌گیری از ظرفیت‌های علمی موجود در پژوهشکده مطالعات اجتماعی، به تولید داده‌های معتبر، تحلیل‌های عمیق و ارائه شاخص‌های سنجش افکار عمومی در حوزه‌های مختلف بپردازد.
ایجاد چنین مرکزی نه‌تنها موجب ارتقای جایگاه پژوهشگاه در عرصه سیاست‌گذاری مبتنی بر شواهد خواهد شد، بلکه بستری برای تعامل مؤثر با نهادهای رسانه‌ای، دانشگاهی و اجرایی کشور فراهم می‌آورد. همچنین، این مرکز می‌تواند در شرایط بحرانی و تحولات اجتماعی، نقش کلیدی در پایش سریع افکار عمومی و ارائه راهکارهای مبتنی بر تحلیل داده ایفا کند.
پیشنهاد می‌شود پژوهشکده مطالعات اجتماعی با تدوین طرح اولیه، نسبت به فراهم‌سازی زیرساخت‌های فنی، انسانی و مدیریتی لازم برای راه‌اندازی این مرکز اقدام نماید و با تعریف مأموریت‌های مشخص، زمینه‌ساز شکل‌گیری یک نهاد علمی مؤثر در حوزه افکارسنجی ملی گردد.
محورهای اخلاقی، استراتژیک و سیاستی
در بخش پایانی این بازدید، مسائل اخلاقی و سیاست‌گذاری‌های کلان در حوزه افکار سنجی موردبررسی قرار گرفت. نحوه انتشار عمومی نتایج نظرسنجی‌ها، تضمین حریم خصوصی پاسخ‌دهندگان، محرمانگی اطلاعات، و تعهد به شفاف‌سازی متدولوژی ازجمله اصول بنیادین مرکز تحقیقات عنوان شد.
همچنین، میزان و نحوه بهره‌گیری از نتایج نظرسنجی‌ها در تصمیم‌گیری‌های کلان رسانه ملی، تمهیدات ویژه برای سنجش افکار عمومی در بحران‌های اجتماعی سریع‌الوقوع، و استفاده از هوش مصنوعی در تحلیل داده‌ها ازجمله موضوعات راهبردی مطرح‌شده در این نشست بود. در پایان، بزرگ‌ترین چالش‌های پیشروی افکار سنجی در ایران، از منظر علمی، اجرایی و سیاستی، موردبحث و تبادل‌نظر قرار گرفت.
این بازدید علمی، بستری ارزشمند برای تبادل تجربیات، هم‌افزایی علمی و شناخت دقیق‌تر از ظرفیت‌های پژوهشی کشور در حوزه سنجش افکار عمومی فراهم آورد. پژوهشگران پژوهشگاه امام صادق (ع) ضمن ابراز رضایت از سطح علمی و اجرایی مرکز، بر ضرورت استمرار چنین تعاملاتی برای ارتقای کیفیت پژوهش‌های ملی و تصمیم‌گیری‌های مبتنی بر داده تأکید کردند
بند سیاستی پیشنهادی: ضرورت تأسیس مرکز افکارسنجی در پژوهشگاه امام صادق (ع)
با توجه به نقش روزافزون داده‌های افکار عمومی در تصمیم‌سازی‌های کلان فرهنگی، اجتماعی و سیاسی کشور، تأسیس مرکز افکارسنجی در پژوهشگاه امام صادق (ع) یک ضرورت راهبردی محسوب می‌شود. این مرکز می‌تواند با بهره‌گیری از ظرفیت‌های علمی موجود در پژوهشکده مطالعات اجتماعی، به تولید داده‌های معتبر، تحلیل‌های عمیق و ارائه شاخص‌های سنجش افکار عمومی در حوزه‌های مختلف بپردازد.
ایجاد چنین مرکزی نه‌تنها موجب ارتقای جایگاه پژوهشگاه در عرصه سیاست‌گذاری مبتنی بر شواهد خواهد شد، بلکه بستری برای تعامل مؤثر با نهادهای رسانه‌ای، دانشگاهی و اجرایی کشور فراهم می‌آورد. همچنین، این مرکز می‌تواند در شرایط بحرانی و تحولات اجتماعی، نقش کلیدی در پایش سریع افکار عمومی و ارائه راهکارهای مبتنی بر تحلیل داده ایفا کند.
پیشنهاد می‌شود پژوهشکده مطالعات اجتماعی با تدوین طرح اولیه، نسبت به فراهم‌سازی زیرساخت‌های فنی، انسانی و مدیریتی لازم برای راه‌اندازی این مرکز اقدام نماید و با تعریف مأموریت‌های مشخص، زمینه‌ساز شکل‌گیری یک نهاد علمی مؤثر در حوزه افکارسنجی ملی گردد.
روابط عمومی – علی فرجادیان بجستان
