احکام ضمان شماره 17 وسائل نقلیه سازمانی
خودرو
1- اگر سازمان وام خودرو پرداخت کند و شرط کند که پس از دریافت وام نباید از خودروی سازمانی استفاده شود. پس از دریافت وام ، شرعاً حق استفاده از خودروی سازمانی جایز نیست.
2- قرار دادن سرویس توسط فرماندهی برای کارکنانی که منزل آنها تا محل کار فاصله زیادی دارد، منوط به رعایت مقررات و داشتن اختیار قانونی مسئول مربوطه است
سرویس
1- استفاده از سرویس برای دارندگان خودروی شخصی اگر منع قانونی نداشته باشد اشکال ندارد
2- استفاده از سرویس یگانهای دیگر خدمتی برای مأموران یا کارکنان سپاه یا بازنشستگان قراردادی در صورتی که منع قانونی نداشته باشد و با اذن مسئول دارای اذن شرعی و قانونی باشد اشکال ندارد
خودرو
بیمه
1- راننده ای که در سانحه تصادف مقصر بوده موظف به پرداخت افت قیمت خودروی سازمانی می باشد
2- اگر شرکت بیمه بابت خسارتی که به خود روی سازمان وارد شده است. بیش از مبلغی که هزینه تعمیر خودرو می شود پرداخت نماید و مقداری از آن اضافه بیاید مبلغ مازاد بر پرداختی توسط شرکت بیمه بابت خسارت متعلق به سازمان می باشد
3- استفاده شخصی از امتیازات دولتی برای خودروی سازمانی مانند کارت تردد خودرو با کارت طرح ترافیک بر خلاف آن چیزی است که مزایا برای آن مقرر شده است جایز نیست مگر در موارد خاصی که مسئول دارای اذن شرعی و قانونی اجازه داده باشد
4-اگر فردی با ماشین شخصی خود به ماموریت برود یا کار سازمان را انجام دهد. جائز نیست از خودروی سازمان به قصد تقاص استفاده کند و برای اثبات و مطالبه طلب خود باید از راههای قانونی اقدام نماید
5- در صورت استفاده از خودروی شخصی در ماموریت اگر تخلفی صورت گیرد که موجب جریمه شدن شود و انجام تخلف به دستور مافوق بوده و ضرورت داشته جریمه بر عهده سازمان است ولی اگر دستور نبوده یا ضرورت نداشته جریمه بر عهده راننده است و پرداخت جریمه از بیت المال جایز نیست
خسارت به دیگری
1- اگر راننده خودروی سازمانی در حال رانندگی موجب خسارت به دیگری شود مانند اینکه گوسفندی را زیر بگیرد و موجب تلف شدن آن شود چنانچه آوردن گوسفند توسط چوپان در محل حادثه خلاف مقررات بوده است مانند حاشیه اتوبان و سرعت راننده خودرو مجاز بوده و تخلفی از وی صادر نشده است و در واقع تلف شدن گوسفند به فعل و عمل راننده منتسب نبوده است نسبت به خسارات وارده به چوپان و خودرو ضامن نیست ولی در صورت بی دقتی و سرعت غیر مجاز ضامن است و باید جبران نماید
2- اگر خودروی سازمانی براثر لغزندگی جاده واژگون گردد و موجب ورود خسارت بر آن شود در صورتی که علت واژگونی بنابه تشخیص کارشناس مایع لغزنده بوده است و علامتی جهت منع رانندگی در آن مسیر وجود نداشته راننده حامل مواد لغزنده ضامن است و باید جبران نماید.
حوادث غیر مترقبه
1-اگر حوادثی مانند سیل وزلزله موجب خسارت به خودروی سازمانی شود مثلا به دلیل لرزش شدید زمین ماشین حرکت کند و در برخورد با ستون و یا دیوار آسیب ببیند. اگر فردی که ماشین در اختیارش بوده است شرایط ایمنی را رعایت کرده است و بدون هیچگونه کوتاهی و سهل انگاری وی حادثه خارج از اختیار او اتفاق افتاده باشد. ضمانی به عهده وی نمی باشد
2- اگر در حال رانندگی با خودروی سازمان سنگی از وسیله نقلیه جلویی خارج و به شیشه خودروی سازمانی برخورد کند و موجب شکسته شدن آن گردد. اگر راننده خودروی سازمان فاصله و سرعت را رعایت کرده باشد و هیچ گونه قصور و تقصیری بر وارد شدن خسارت و شکسته شدن شیشه نداشته باشد ضمانی بر عهده وی نمی باشد و باید از بیت المال جبران گردد
3-اگر در حال رانندگی با خودروی سازمانی موتورسواری خسارتی به خودرو وارد کند و فرار کند. اگر از ناحیه راننده خودروی سازمانی کوتاهی و تخلفی صورت نگرفته باشد و خسارت وارده مربوط به موتور سوار باشد موجب ضمان برای راننده خودروی سازمان نمی شود
4- اگر به خاطر توقف درجای نامناسب و وقوع حادثه خسارتی به وسیله نقلیه سازمانی وارد شود مثل اینکه خودرو را سرپیچی متوقف کند و ماشینی به خودروی سازمان خسارت وارد کند و موجب خسارت شدید به خودرو شود اگر طبق مقررات راننده ای که به خودرو خسارت زده مقصر باشد باید خسارت از وی اخذ شود واگر امکان دریافت خسارت از وی نباشد مثل اینکه از صحنه تصادف فرار کند راننده خودرو ضامن است زیرا درجای نامناسب خودرو را متوقف کرده است که خود نوعی کوتاهی وسهل انگاری می باشد.
منابع
اطاعیه احکام سازمانی جزوه 114 احکام ضمان 17 وسائل نقلیه سازمانی بخش چهارم
