روانشناسی زناشویی – يك مطالعه در انگلستان نشان داده مردها بهطور ميانگين روزانه 43 دقيقه را صرف خيره شدن به جنس مخالف ميكنند كه اين ميزان برابر با 259 ساعت يا تقريبا 11 روز در سال است. جمع اين زمان در فاصله بين 18 تا 50 سالگي يك مرد ميشود بيش از 11 ماه و 11 روز. يعني يك مرد انگليسي در اين فاصله، قريب يك سال از عمرش را صرف كاري كرده كه در فرهنگ ما اسمش «چشم چراني» است.
لازم نيست فكرش را بكنيم كه مردان ما چقدر با مردان انگليسي مثلا، شباهت يا تفاوت دارند. آن قاعده معروف زنانه مشكل را حل ميكند: «مردها سر وته يك كرباسند!» همه شنيدهاند كه مردان از راه چشم عاشق ميشوند و زنان از راه گوش. اين تعبير عوامانهاي است از يك عنوان، از فهرست بيپايان تفاوتهاي ميان زنان و مردان. واقعيت اثبات شده و گريزناپذير اين است كه مردان در برابر جنس مخالف، ذاتا جستوجوگرند و چشم مهمترين ابزار جستوجوست.
ببينيد كجا هستيد
تشخيص اينكه همسرتان با نگاهش از چارچوبهاي زندگي مشتركتان خارج ميشود آسان نيست. شما نميتوانيد به مردي كه از قوم و فرهنگ ديگري است يا از شهر و كشور ديگري آمده، بهراحتي چنين برچسبي بزنيد. فراموش نكنيد كه براي تشخيص درستي يا نادرستي يك رفتار، حتما بايد به مسائل فرهنگي و مذهبي جامعه توجه كنيد. اين مسائل فرهنگي ميتواند حتي از شهري به شهر ديگر هم متفاوت باشد. به همين دليل، بدون درنظر گرفتن اين فرهنگ نبايد حكمي را صادر كنيد. ممكن است در فرهنگ فرد مقابلتان، رفتاري كه از نظر شما ناپسند است، كاملا طبيعي و شايسته تلقي شود؛ پس اگر با فردي كه فرهنگ و تربيتي متفاوت از شما دارد ازدواج كردهايد، نميتوانيد انتظار داشته باشيد كه او همانطور كه از كودكي به شما القا شده است رفتار كند. شايد بد نباشد گاهي هم دنيا را از دريچه باورهاي او ببينيد و بعد در مورد رفتارهايش قضاوت كنيد.
سنگهايتان را وا بكنيد
اگر ميخواهيد زندگي مشترك موفقي داشته باشيد، قبل از ازدواج نظرات خود را در مورد محدوده روابط زن و مرد (از جمله نگاه، صحبت كردن و…) با همسر آيندهتان در ميان بگذاريد تا به نگاه مشتركي دست يابيد. درصورتي كه شما محدودههايي كه مورد نظرتان هست را توضيح دادهايد و با خواستگارتان در مورد پايبند بودن به اين مرزها توافق كردهايد، قضاوت در آينده برايتان راحتتر خواهد شد، زيرا شما با توجه به اين قراردادها ميتوانيد رفتار همسرتان را بررسي كرده و در موردش قضاوت كنيد. شما ميتوانيد بگوييد كه آيا فلان رفتار همسرتان در چارچوبي كه قبلا در موردش توافق كرده بوديد جا ميگيرد يا طبق اين چارچوب، رفتار انجام شده نادرست و سزاوار مجازات است.
اين نگاه، همان نگاه است؟
اگر ميخواهيد همسرتان را بهدليل نگاهش متهم كنيد، بايد بتوانيد رفتاري را متفاوت از رفتارهاي هميشگياش ببينيد و بعد مهر چشمناپاكي را رويش بچسبانيد. بعضي از افراد همين كه همسرشان چشم در چشم فرد نامحرمي بيندازد يا با او گفتوگو كند، او را متهم ميكنند ولي آيا واقعا اينگونه است؟ آيا در پشت اين نگاه سوء لذت وجود دارد؟ يا اين فقط يك تصور است و هيچ راهي براي اثبات اينكه اين نگاه ناشايست است وجود ندارد؟ اگر شما با هر رفتار همسرتان برانگيخته ميشويد، بهتر است قبل از قضاوت در مورد او، خودتان را زير ذرهبين قرار دهيد. اگر نتوانيد ذهنتان را مديريت كند، با گذشت زمان دامنه اين سوءظنها بيشتر ميشود و هر حركتي از طرف مقابل زير ذرهبين قرار ميگيرد.
فكرتان را الك كنيد
بعضي از افراد چون خودشان بهصورت خودآگاه يا ناخودآگاه به اين رفتار تمايل دارند، آن را به ديگران نسبت ميدهند. درواقع آنها گاهي با يادآوري گذشتهاي كه داشتهاند و گاهي بهدليل تصوراتي كه هنوز در زندگيشان جريان دارد، همسرشان را متهم به رفتاري ميكنند كه يا انجامش نداده يا مقصود نادرستي از انجام دادنش نداشته است. سعي كنيد حساب گذشته را از امروزتان جدا كنيد و نه براي آنچه پشت سر گذاشتهايد كسي را متهم كنيد و نه بهدليل گذشته او، روي رفتارهاي امروزش حساسيت به خرج دهيد.
منتظر آينده باشيد
يك رفتار زماني قابل بررسي و مجازات است كه تكرار شود. اگر تنها يكبار احساس كرديد كه همسرتان با نگاهي كه از نظر شما ناپسند است به فرد ديگري چشم دوخته، در موردش قضاوت نكنيد. اما ممكن است اين توصيه شما را به دام ديگري بيندازد، پس مراقب باشيد! افرادي كه براي نخستين بار با چنين رفتاري از سوي همسرشان روبهرو ميشوند، ابتدا دچار ترديد ميشوند و براي اينكه ترديدشان به يقين تبديل شود، هر نگاه و رفتار همسرشان را زير ذرهبين قرار ميدهند و نسبت به او حساس ميشوند. بايد بدانيد اين حساسيتها به رفع مشكل كمك نخواهد كرد بلكه باعث اضطراب بيشتر و گاهي بيماري وسواس و بدبيني ميشود. اين رفتارها نهتنها بهخود شما آسيب ميزند بلكه طرف مقابلتان را هم دچار تنش ميكند و ممكن است كه در آينده اين تنش به تكرار رفتار ناشايست تبديل شود.
آسمان و ريسمان نبافيد
اگر واقعا يقين پيدا كرديد كه همسرتان به شكلي متفاوت به زنان ديگر نگاه ميكند، زياده روي نكنيد و اين رفتار او را به ديگر جنبههاي زندگيتان تعميم ندهيد، مثلا هرگز نگوييد او به زنان ديگر نگاه ميكند، پس مرا دوست ندارد يا اينكه او به ديگران نگاه ميكند، پس حتما رفتارهاي نادرست ديگري را هم انجام ميدهد كه من از آنها بيخبرم. درصورت مشاهده چنين رفتاري، سعي كنيد بيشتر از قبل مديريت زندگيتان را به دست بگيريد و نگذاريد اين رفتار همسرتان ديگر حوزههاي زندگيتان را هم بهخود درگير كند.
قانونهاي تازه وضع كنيد
اگر ميخواهيد همسرتان با شما همراه شود و بيشتر براي دوام زندگي مشتركتان تلاش كند، انتظاراتتان را در محدوده شرع و عرف با او در ميان بگذاريد و اگر بعد از آن رفتارش را انكار كرد، ابتدا اين انكار را بپذيريد. حالا شما هم با او همكلام شدهايد، وقت آن است كه مجددا با كمك او چارچوب جديدي را براي حدود روابطتان تعيين كنيد و در موردشان با او به توافق برسيد. از او بخواهيد در آينده به اين تفاهمنامه پايبند باشد تا اگر اين اصول مشترك را بار ديگر ناديده گرفت، بتوانيد برخورد جديتري را درنظر بگيريد.
عمليات انتحاري ممنوع!
احتمالا بعد از اينكه احساس كرديد همسرتان به شكلي متفاوت به زنان ديگر نگاه ميكند، دچار خشم زيادي خواهيد شد يا احساس ناتواني خواهيد كرد. اما قبل از نشان دادن هر واكنشي، بايد بهخود فرصت دهيد تا اين خشم را مديريت كنيد و تا قبل از آنكه عنان ذهنتان را در دست بگيريد، نبايد واكنشي نسبت به رفتار او نشان دهيد. بعد از فروكش كردن هيجان و خشمتان، بار ديگر آن رفتار را بازبيني كنيد؛اگر بعد از اين بررسي دوباره به اين نتيجه رسيديد كه رفتار همسرتان صحيح نبوده است، آن را صريحا با او درميان بگذاريد و نگرانيهايتان را به همسرتان بگوييد.
با متخصصها درددل كنيد
اگر ترديد داريد و نميدانيد كه قضاوتتان در مورد همسرتان درست است يا نه، قبل از آنكه او يا خودتان را متهم كنيد، با يك متخصص مشورت كنيد. شما ميتوانيد با كمك چنين فردي بدانيد آيا مشكل از توهمات شما ناشي ميشود يا اينكه همسرتان با رفتارهايش درحال ضربه زدن به زندگي مشتركتان است. شايد رفتار او از مشكلات ديگري ناشي شده باشد و تنها با كمك يك متخصص بتوانيد آن را ريشه يابي و اصلاح كنيد.
سفره دلتان را باز نكنيد
درست است كه شما نگرانيد و رفتار همسرتان هم آزارتان دادهاست اما هيچ وقت با افراد غيرمتخصص (مثلا اعضاي خانواده و يا دوستان) راجع به اين موضوع صحبت نكنيد چون باعث تخريب شخصيت همسرتان در مقابل آنها ميشود. حتي اگر همسرتان مرتكب چنين رفتاري شده باشد، ممكن است در آينده رفتار خود را اصلاح كرده و به قانونهاي مشتركتان پايبند شود. اما يادتان نرود نظر منفي ديگران در مورد او، حتي بعد از اين تغييرات هم عوض نخواهد شد و حتي اگر به همسري ايدهآل برايتان تبديل شود هم، ديگران تنها او را بهعنوان فردي كه نگاه ناپاك دارد ميبينند.
بچهبازي ممنوع!
هيچ وقت براي انتقام دست به عمل متقابل نزنيد يا خشم خود را بهصورت يك رفتار منفعلانه (مثلا قهر كردن بدون اينكه دليلش را به همسرتان بگوييد) بيان نكنيد. احتمالا اين رفتارهاي كينهجويانه خشم فرد مقابل را برخواهد انگيخت و موجب رفتار نابخردانه ديگري خواهد شد. اگر بخواهيد براي درس دادن به همسرتان، او را به اين شيوهها مجازات كنيد، در نهايت زندگيتان درگير يك سيكل معيوب عمل و عكسالعمل خواهد شد كه هيچگاه پايان نمييابد و تنها به شما و زندگيتان آسيب ميزند.
منبع:مجله سیب سبز