برای این که امر به معروف و نهی از منکر در جامعة اسلامی ما همگانی گردد و همه افراد از اینوظیفة الهی که دارند هیچ هراسی نداشته باشند، چه باید کرد؟
در پاسخ این سؤال چند تذکر لازم است:
۱ـ به نظر میرسد یکی از عوامل مهم کم رنگ بودن این اصل حیاتی در جامعة اسلامی وعلت حساسیت نداشتن مردم نسبت به آن، نگرش سطحی و شعارگونه مردم و مسؤولین نسبتبه آن است. اگر مسؤولین نظام و مردم بدانند که حفظ اسلام و نظام اسلامی و اجرای احکام الهی(عدالت، حدود، عبادات و…) به معنای واقعیاش تنها در پرتو اجرای عملی امر به معروف و نهیاز منکر میسّر است (چنان که امام باقر(ع) فرمود: بها تُقامُ الفَرائِض) و از طرفی با تعطیل شدناین اصل، از اسلام و نظام اسلامی جز اسم چیزی باقی نمیماند، قطعاً با حضور جدی و گستردةخویش در برابر حکم حیاتی الهی، رسالتشان را انجام خواهند داد.
۲ـ از طرفی منحصر کردن امر به معروف و نهی از منکر در برخی مسائل فرعی و غفلت ازمنکرات اساسی جامعه مانند فقر، تبعیض، رباخواری، فساد اداری و… از دیگر اسباب بیتفاوتی جامعه در برابر این اصل اسلامی است. طبعاً برای مردم این سؤال مطرح میشود که چرانهی کنندگان در برابر منکرات اصلی جامعه نظیر بیعدالتی، مفاسد اقتصادی و… واکنش وحساسیت لازم را نشان نمیدهند. بنابراین توسعة قلمرو امر به معروف و نهی از منکر به تمامیاموری که به مصالح فردی و اجتماعی منتهی میگردد، از جمله راههایی است که در تعمیم اینفرهنگ در اقشار مختلف جامعه نقش بسزایی خواهد داشت.
۳ـ نهادینه کردن فرهنگ والای امر به معروف و نهی از منکر در جامعه و این که روح ایناصل قرآنی به حضور و مشارکت و نظارت دائمی مردم و مسؤولین نسبت به عملکرد یکدیگر برمیگردد، میتواند تأثیر زیادی در همگانی کردن این اصل داشته باشد و در نتیجه هراس ازاجرای آن را نیز از بین ببرد. اگر روحیة تملّق گویی و مداحی بیجا در جامعه مورد سرزنش قرارگرفته، بجای آن روحیة انتقادگری سازنده مورد تقدیر قرار گیرد و سیرة نبی اکرم(ص) وامامان(ع) در زمینه اهتمام جدی آنها به اصل امر به معروف و نهی از منکر برای مردم بازگو گردد،تأثیر فراوانی در تثبیت نظام اسلامی و گرایش مردم به اجرای این اصل خواهد داشت و درنتیجه جوانان نیز که قشر عظیمی از جامعه را تشکیل میدهند بیش از گذشته جذب دین خواهندشد.
۴ـ به کارگیری شیوههای منطقی و عقلایی نیز میتواند در تعمیم فرهنگ امر به معروف و نهیاز منکر تأثیر بسزایی داشته باشد. آمر به معروف هرگاه فاقد شناخت لازم از مراتب امر بهمعروف و نیز آشنایی با روحیات مخاطبش باشد قادر به استفاده از بهترین شیوه در اجرایوظیفة خود نخواهد بود. از این رو لازم است متولیان فرهنگی نظام، آموزشهای لازم را نسبت بهمراتب امر به معروف و نیز به کارگیری بهترین شیوههای اجرایی آنمبذول دارند. خلاصه آن که تکلیف امر به معروف و نهی از منکر، همگانی بوده و تمامی اقشارجامعه به ویژه مسؤولین نظام اسلامی موظفند زمینة اجرای این اصل سرنوشت ساز و حیاتی را در جامعه فراهم کنند؛ مردم نیز در این زمینهباید از مسؤولین نظام به طور جدی بخواهند تا با تدوین قوانین و ضوابط معقول و منطقی، حمایتهای لازم را از آمرین بهمعروف نموده و زمینههای اجرایی همه جانبه این رکن دینی را فراهم کنند.