اى که دل ها همه از داغ غمت غمگین است/ وى که از خون تو صحراى بلا رنگین است/ نرود یاد لب تشنه ات از خاطره ها/ هر که را مى نگرم از غم تو غمگین است/ ایام سوگواری تاسوعا و عاشورای حسینی تسلیت باد
logo-new-javabgoo4logo-new-javabgoo4logo-new-javabgoo4logo-new-javabgoo4
  • صفحه اصلی
  • موضوعات
    • اخلاق
    • اعتقادات و کلام
    • تاریخ
    • دفاعی
    • سبک زندگی
    • سیاسی
    • عرفان و تصوف
    • فقه اهل سنت
    • فقه واحکام
    • قرآن و عترت
    • مراجع عظام
    • مشاوره‌
  • درباره
    • درباره ما
    • تماس با ما
    • ورود
پژوهشگاه امام صادق (ع)
✕
  • شما اینجا هستید
  • مطالب
  • اخلاق رذائل اخلاقی
  • غیبت های جایز

غیبت های جایز

دسته بندی ها
  • رذائل اخلاقی
برچسب ها
  • غیبت، جواز، تجسس، احکام،
  • فسق، تجاهر، عیب،

غیبت گناه است؛ چطور بعضی از غیبت‎ها از لحاظ شرعی جایز است؟

پاسخ:

غیبت های جایز

 غیبت از گناهان کبیره و به معنای بدگویی پشت سر دیگران است. این کار در اسلام به شدت نهی شده است. در قرآن کریم این گناه به خوردن گوشت برادر مرده توصیف شده است.

در مواردی غیبت‎کردن اشکال ندارد و این به دلیل وجود مصلحتی مهم‎تر از حرمت غیبت در این موارد است؛ مصلحت مهم‎تر شامل مواردی مانند مشورت، نهی‎ازمنکر، دفع بدعت، آگاه‎ساختن مسلمان از خطر و دادخواهی (غیبت برای دادخواهی، فقط نزد حاکم شرع یا دادخواه جایز است نه نزد همه) می‎شود.

فقها و علمای اخلاق اتفاق‎نظر دارند که در مواردی غیبت‎کردن جایز است:

موارد جواز غیبت
1- متجاهر به فسق

کسی‎که آشکارا گناه کند و برایش مهم نباشد دیگران از این کارش آگاه شوند، متجاهر به فسق شمار می شود و غیبتش در آن گناه جایز است. برخی این مورد را به دلیل اینکه شخص از بیان گناهش ناراحت نمی‎شود، غیبت نمی‎دانند.

2- ذکر عیب‎های آشکار

گاهی فرد دارای عیب های آشکاری است. ذکر این عیوب بدون قصد تحقیرکردن و به ‎شرط ناراحت‎نشدن غیبت‎شونده، جایز است.

3-  جواز به دلیل مصلحت مهم‎تر

گاهی پنهان کردن عیب پنهانی سبب بروز مشکلات بیشتر است. در هرجایی که مصلحت افشای عیب پنهانی شخص ازنظر شرع بیش از مفسده آن باشد، غیبت جایز است.

برخی از این مصادیق عبارت‎اند از:

یک، دربارۀ مشورت، مثل اینکه کسی می‎خواهد با دیگری معامله یا ازدواج کند. در اینجا می‎توان عیوب پنهانی آن شخص را، تا آنجا که در کار موردنظر دخالت دارد، برملا ساخت و شخص مشورت‎کننده را راهنمایی کرد؛

دو، نهی‎ازمنکر؛

سه، دفع بدعت شخص بدعت‎گزار؛

چهار، آگاه‎ساختن مسلمان از خطر یا ضرری که در کمین اوست؛

پنج، دادخواهی و رفع ظلم نزد کسی‎که بتواند به مظلوم کمک کند؛

 

4- کفار و مشرکان

غیبت کفار و مخالفان شیعۀ دوازده‎امامی جایز است. از آنچه گفته شد تکلیف دستگاه‎های اطلاعاتی کشور اسلامی نیز روشن می‎شود که اگر فعالیت‎های آن‎ها در مسیر کشف، خنثی‎کردن توطئه‎ها و سلامت گزینش‎ها برای پست‎های حساس اجتماعی باشد و از آن فراتر نروند و تجاوز نکنند، کار آن‎ها نه مشمول عنوان تجسّس است و نه مشمول عنوان غیبت حرام، بلکه ادای وظیفه و انجام واجب است.[1]

 

 

[1]. ناصر مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، قم، مدرسۀ امام علی بن ابی طالب†، 1377، ج 3، ص 124 و 127.

 

برگرفته از کتاب پرسمان معرفتی بصیرتی 2، زمزم هدایت، قم، 1402، ص  56-55

 

غیبت

غیبت در مقابل غیبت

تعداد بازدید: 490
اشتراک گذاری

مطالب مرتبط

نگاه به نامحرم

نگاه به نامحرم

15 تیر, 1404

راه‌های کنترل نگاه به نامحرم چیست؟


مطالعه کامل
حل مشکلات زندگی با دعا امکانپذیر است

حل مشکلات زندگی با دعا امکانپذیر است

3 تیر, 1404

دعا، نیایش و توسل واقعاً تأثیری برای حل گرفتاری‌ها و مشکلات مادی و معنوی دارد‌؟


مطالعه کامل
رذائل اخلاقی

رذائل اخلاقی

13 خرداد, 1404

برخی ها ذاتاً بداخلاق‌اند، آیا رذایل اخلاقی ارثی نیستند؟


مطالعه کامل
فقر و بی ایمانی جامعه!

فقر و بی ایمانی جامعه!

30 اردیبهشت, 1404

با توجه به روایتی که می ‌فرماید فقر باعث بی ‌ایمانی می ‌شود، آیا می توان از جامعه فقیر ما انتظار ایمان داشت؟


مطالعه کامل
مرکز جوابگو

مرکز جوابگو ، با هدف جوابگویی دینی و تخصصی راه اندازی گردیده است و با بهره گیری از اساتید و فضلای حوزه و دانشگاه در ده گروه تخصصی پرسش‌های مخاطبان جواب می دهد ..


بیشتر بخوانید
تمام حقوق مربوط به پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق علیه السلام می باشد
    پژوهشگاه امام صادق (ع)