سوگند برای ازدواج
یک سال پیش قسم خوردم که با خانمی ازدواج کنم و اکنون منصرف شده ام. شکستن این سوگند از نظر اخلاقی و شرعی چه حکمی دارد؟
از نظر اخلاقی، منصرف شدن بدون دلیل موجه (برخورد با مورد بهتر از نظر ظاهری، مالی، تحصیلی یا بهتر شدن شرایط شما و …) درست نیست.
توجه داشته باشید که ممکن است با پاسخ منفی شما پس از یک سال (آن هم پس از قولی که به او داده و سوگندی که یاد کردهاید)، با شکست روحی و افسردگی شدید مواجه شود و شما در مقابل این مشکلات مسئول خواهید بود.
اگر پس از یک سال با مسائلی روبهرو شدهاید که مطمئن هستید همتای هم نیستید و ازدواجتان به صلاح هیچیک نیست، در صورتی که هنگام سوگند یاد کردن، شرایط پنجگانهی قسم محقق شده باشد، حکم شرعی آن این است که باید کفاره بدهید.
کفارهی قسم، آزادی یک بنده یا غذا دادن به ده مسکین یا پوشاندن آنها و در صورتی که توان این کار را نداشته باشید، سه روز روزه گرفتن است.
کمرویی در ازدواج
از رفتن به خواستگاری حیا میکنم و این باعث تأخیر در ازدواجم شده است. چه کنم؟
براساس روایتی از رسول گرامی اسلام(ص)، حیا دو گونه است: حیای عاقلانه و حیای احمقانه (الحیاه حیاء ان حیاه عقل و حیاء حمقِ). حیای عقل بسیار ارزشمند و سرچشمه گرفته از ایمان انسان است اما حیای احمقانه، همان کمرویی است که ناتوانی و معلولیت اجتماعی به شمار میرود.
حیای شما در نرفتن به خواستگاری، از نوع دوم یعنی کمرویی است که اگر آن را درمان نکنید، جلوی شکوفایی استعدادها و قابلیتهایتان را میگیرد و مانع جدی برای رشد شما در زمینههای گوناگون از جمله ازدواج میشود.
از دیدگاه روانشناختی، کمرویی نوعی اختلال است که به آن، اختلال ارتباطی میگویند.
متأسفانه یکی از مشکلات جدی برخی از جوانان به ویژه دختران در سن ازدواج، ضعف ارتباط با مادران خود در زمینه ازدواج به دلیل کمرویی است که مشکلاتی را پدید می-آورد و مانع از انتقال تجربههای خوب آنان به فرزندان می-شود.
به مادران مهربان و دلسوز توصیه میکنیم که زمینهی گفت-وگو دربارهی ازدواج را برای فرزندانشان فراهم آورند و آنان را از تجربههای ارزشمندشان محروم نسازند.
قول ازدواج
به خانمی قول ازدواج دادهام که تا سه سال دیگر با هم ازدواج کنیم. آیا چنین قولهایی درست است؟
خیر. چنین قولهایی درست نیست؛ زیرا:
1. هیچ گونه تضمینی بر ادامهی زندگی انسان و عمل به این گونه قولها وجود ندارد؛
2. به طور معمول با گذر زمان، شرایط و ملاکهای افراد تغییر میکند و گاهی عواملی غیر ارادی از جمله عدم رضایت خانواده یا پاسخ مثبت آزمایش، مانع از عمل به قول و قرارها میشود که نتیجهاش سرخوردگی، احساس شکست، افسردگی، ازدواج گریزی، نفرت از مردان (در دختر)، احساس گناه در صورت وجود رابطه، انتقامجویی و از دست رفتن فرصت ازدواج (به ویژه برای دختر) خواهد بود؛
3. با این فرض که پس از سه سال بتوانید به قول خود عمل کنید، احتمال هیجانات روحی و جلوگیری از رشد در این مدت به خصوص برای دختر، بسیار است و هر قدر سن او کمتر باشد، لطمه بیشتر است؛ بنابراین، قول ازدواج ندهید. اگر او را فرد مناسبی برای ازدواج میدانید، اما در حال حاضر آمادگی ازدواج را ندارید، در صورتی که سنش پایین است و آمادگی ازدواج ندارد، مطرح کردن آن شایسته نیست؛ اما اگر در سن مناسب ازدواج قرار دارد، به او بگویید که اگر خواستگاران مناسبی داشت، بپذیرد و برای شما صبر نکند؛ اما اگر ارادهی خداوند بر ازدواج او تعلق نگرفت و تا سه سال بعد مجرد بود و شرایط شما نیز عوض نشده بود، به خواستگاریاش خواهید رفت.
بسته شدن بخت
مدتی است خواستگاری برایم نیامده و میگویند بختم را بستهاند. بسته شدن بخت تا چه حد صحت دارد؟
نداشتن خواستگار (البته اگر از سن متعارف ازدواج گذشته باشد)، همیشه به معنای بسته شدن بخت نیست و علل دیگری دارد. این باور نادرست، یکی از آسیبهای ازدواج است؛ پس آن را از بین ببرید؛ زیرا بر عملکرد شما تأثیر خواهد گذاشت و در نتیجه باعث ازدواج نکردنتان خواهد شد. یادتان باشد انسان همانگونه عمل میکند که میاندیشد.
در صورتی که خود یا خانواده در نداشتن خواستگار دخالت نداشتهاید و بسته شدن بخت را احتمال میدهید، توصیه ما برای گشایش بخت، مراجعه به درگاه خداوند و امامان معصوم(ع) است.
کسانی که سراغ رمالان و باطل کنندگان سحر میروند، افزون بر خطرهایی که ممکن است آنان را تهدید کند و مورد سوءاستفاده قرار گیرند، پولهای گزافی را نیز باید بپردازند.
به طور قطع، خدایی که بندگان را آفریده، قدرتش از آنان بیشتر است و اگر اراده کند و به صلاح شخص باشد، مشکلش را حل خواهد کرد.
برای این منظور، مراجعه کنید به دستوری که اهل بیت(ع) عصمت و طهارت برای گشایش بخت دادهاند .
افزون بر این، توصیههای دیگری نیز از سوی امامان معصوم(س) برای این مقصود ذکر شده است که به مهمترین آن-ها اشاره میشود:
1. خواندن سورههای فلق، ناس و آیه الکرسی؛
2. خواندن آیات 54 تا 56 سورهی مبارکهی اعراف؛
3. خواندن و نوشتن آیات 75 تا 82 سورهی مبارکهی یونس؛
4. ذکر یونسیه (لا اله الا انت سبحانک انی کنت من الظالمین) که قرآن، آن را مایهی نجات حضرت یونس معرفی کرده است؛
5. دادن صدقه.
اگر به این دستورها عمل کردید و باز هم خواستگاری برای شما نیامد، و زمینهی ازدواجتان فراهم نشد، دلیل آن، علل ناشناختهای است که ما نمیدانیم و باید بپذیرید که ازدواج به صلاحتان نبوده است. البته خدای مهربان بهطور قطع به سبب این محرومیت، به شما پاداش خواهد داد.
خرافات در ازدواج
پیشبینیهایی که با استفاده از علم «جفر» در ازدواج می-شود، تا چه حد درست است و تا چه اندازه میتوان به طالع-بینیها و فالها در این زمینه اعتماد کرد؟
علم «جفر»، یکی از علوم غریبه است که با آن میتوان به برخی از اسرار و اخبار جهان دست یافت. پایههای این علم بر نوعی ریاضیات پیچیده استوار است، یعنی بر اساس محاسبات نجومی میتوانند برخی رخدادها را پیشبینی کنند.
علم جفر در اختیار هر کسی نیست و دست یافتن به آن بسیار سخت است. این علم در اختیار امیرمؤمنان و دیگر امامان معصوم(ع) قرار داشته که با آن مسائل مربوط به آینده را پیشبینی میکردند.
اینکه با استفاده از علم جفر میتوان دربارهی ازدواج پیشبینیهایی کرد، یک درصد درست، و 99 درصد نادرست است. رویکرد مردم به کسانی که ادعا دارند بر این علم مسلطند و قدرت پیشگویی دربارهی ازدواج را دارند، به دلیل اهمیت ازدواج و فراگیری آن است.
شرایط پنج گانهی قسم: 1. عاقل و بالغ باشد؛ 2. از روی قصد، قسم خورده باشد ( عمل به قسم را به واقع اراده کرده باشد)؛ 3. به یکی از اسمهای خداوند(خدا، الله) یا اسمهایی مثل خالق، رازق و … قسم خورده باشد؛ 4. قسم را به زبان آورده باشد؛ پس اگر بنویسد یا در قلبش قسم بخورد، کافی نیست؛ 5. امکان عمل به قسم را هم داشته باشد.
. رسالهی عملیه، احکام قسم خوردن، مسئلهی 2671.
. کلینی، کافی، ج2، ص106.
. ر. ک: غلامعلی افروز، روانشناسی کمرویی و روشهای درمان، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
. دختران نوجوانی که هنوز در سن ازدواج نیستند اگر از طرف آقایانی با فاصلهی سنی بیش از حد معمول، قول ازدواج میشنوند، باید مراقب باشند؛ زیرا در موارد بسیاری، این گونه قولها برای فریب و سوءاستفاده بوده و پیامدهای غیر قابل جبرانی را به جای نهاده است. انتخاب این مقطع سنی(حدود 15 سال) از سوی هوسبازان، به سبب شدت عواطف، عدم رشد عقلانی کافی، بی تجربگی و عدم شناخت آسیبها در دختران است.
. رک: شیخ عباس قمی، کلیات مفاتیح الجنان حاشیهی باقیات صالحات)، نشر لقمان، ص553، ذیل عنوان «به جهت باز کردن بسته شده».
.عسی ان تکرهوا شیئاً و هو خیر لکم و عسی ان تحبوا شیئاً و هو شر لکم (بقره، 216)؛ چه بسا چیزی را ناگوار میشمارید؛ در حالی که برایتان خوب است و چه بسا چیزی را دوست میدارید؛ در حالی که برایتان بد است.