امام زمان و جنگ و خونریزی فراوان
آیا در زمان ظهور، جنگ و خونریزی رخ می‌دهد و گردن انسان‌ها را می‌زنند؟
پاسخ:
- ظهور حضرت مهدی عج شباهت بسیاری به انقلاب اسلامی ایران دارد. حضرت امام خمینی ره، که خواستار احیای اسلام بودند، به پا خاستند و مردم ایران هم ایشان را حمایت کردند و این درحالی بود که نه امام و نه مردم در پی هیچ خشونتی نبودند، اما شاهد بودیم که حکومت شاهنشاهی برای مقابله با این موج اسلام‌خواهی، هزاران نفر را به خاک خون کشید و بعد از تشکیل حکومت جمهوری اسلامی نیز منافقین از داخل کشتارهایی به راه انداختند و ازسوی‌دیگر، جنگی ظالمانه را به ایران تحمیل کردند و هزاران نفر را شهید کردند. البته، امام خمینی ره و ملت شریف ایران نیز برای دفاع از خود به پا خاستند و دراین‌بین، افراد بسیاری از دشمن را از پا درآوردند، اما پس از عقب‌راندن دشمن، صلح و امنیت برقرار شد.
خونریزی‌هایی که در برخی روایات ظهور از آن یادشده است بیشتر از همین قبیل است؛ یعنی مردم به حمایت از امام عصر برمی‌خیزند و امام زمان عج نیز خواستار صلح و هدایت همۀ انسان‌ها هستند، اما حکومت‌ها و منافقان به آن‌ها حمله می‌کنند و حضرت به دفاع از خود و مردم برمی‌خیزند که دراین‌بین، افرادی کشته می‌شوند؛ تا زمانی‌که حکومت حضرت مستقر شود و ازآن‌پس، امنیت در تمام جهان برقرار خواهد شد و خبری از جنگ و خونریزی نخواهد بود؛
- ظهور امام زمان ـ عجل الله تعالی فرجه ـ ظهور رحمت و مهربانی است؛ همان‌گونه‌که، دیگر ائمّۀ اطهار علیهم‌السلام مهربان و منشأ رحمت و برکات بودند، چنان‌که امام رضا علیه‌السلام می‌فرماید:
«امام، همدمی رفیق، پدری دلسوز، برادری برابر، مانند دو نیمة خرما که به هم متصل باشد، (بسان) مادر مهربانی نسبت‌به فرزند خردسالش، پناه امت در گرفتاری‌های هولناک است.[1]
هم‌چنین، امام صادق علیه‌السلام فرمود: «همانا ما در شادی شما شادیم و در غم و اندوه شما اندوهناک در مریضی شما ناراحت می‌شویم و برای شما دعا می‌کنیم.»[2]
آن حضرت برای ایجاد عدالت، آسایش و امنیت در جهان، سعادت و کمال بشر قیام می‌کند؛ به‌گونه‌ای‌که، حضرت امام محمدباقر (ع) می‌فرماید:
«مهدی عدالت را هم‌چنان‌که سرما و گرما وارد خانه‌ها می‌شود وارد خانۀ مردم می‌کند و دادگری او همه‌جا را می‌گیرد.»[3] و قیام و حکومت حضرت حجت (ع) به‌اندازه‌ای برای بشر خوشایند است که همه به آن خرسند می‌شوند. امام علی (ع) می‌فرماید: «هنگامی‌که حضرت مهدی (ع) قیام می‌کند، نام مبارکش بر سرزبان‌ها خواهد بود و وجود مردم سرشار از عشق به اوست؛ به‌گونه‌ای‌که، جز نام او هیچ نامی در یاد و زبان آنان نیست و با دوستی او روح خود را سیراب می‌کنند.»[4]
شک نیست خرسندی بشر در فرضی است که رحمت الهی شامل حال آن‌ها شده باشد و در پرتو پربرکت وجود امام به زندگی سرشار از عدالت برسند نه به قتل و کشتار و هلاکت.
تاریخ زندگی بشر گواه این واقعیت است که همیشه عده‌ای که منافع و مطامع‌شان درگرو ظلم و بی‌عدالتی است درمقابل عدالت و حق‌خواهی تودۀ مردم ایستاده‌اند و مانع ایجاد عدالت و آرامش در جامعه بوده‌اند، طبیعی است چنین افراد و گروه‌هایی در مقابل حکومت عدل مهدوی خواهند ایستاد و مسلماً، حکومت عدل جهانی بدون برطرف‌کردن خارها و سنگ‌های سر راه آن محقق نخواهد شد؛ چنان‌که امام باقر (ع) فرمود:
«اگر کارها خودبه‌خود برای کسی هموار می‌شد مسلماً، برای رسول خدا (ص) در زمانی‌که دندان پیشین آن حضرت شکست و صورتش زخمی شد درست و برقرار می‌گردید؛ درحالی‌که، هرگز چنین نشد.»[5]
بنابراین، اشخاص و گروه‌هایی مورد قهر و غضب واقع می‌شوند که می‌خواهند مانع پیشرفت اجرای احکام الهی شوند.
گفتنی است برخی دربارۀ قتل و کشتار در دوران ظهور افراط می‌کنند و از امام زمان عجل الله تعالی فرجه و یارانش، چهره‌ای خشن ارائه می‌دهند. آنان به روایاتی استدلال می‌کنند که در آن‌ها تنها به کشته‌شدن و خونریزی اشاره‌شده است. این روایات دو قسم‌اند:
- برخی از آن‌ها مربوط به حوادث و فتنه‌های پیش از ظهور است و هیچ ربطی به دوران ظهور ندارد و تنها ناظر به اوضاع نابسامان جهان پیش از ظهور می‌باشد؛
- قسمتی از آن‌ها مربوط به هنگامۀ ظهور و حکومت امام زمان عجل الله تعالی فرجه است. این نوع روایات نیز دو گونه‌اند:
1) روایاتی که از طریق عامّه (اهل سنّت) نقل‌شده‌اند. اینها ازنظر سندی مشکل دارند، بلکه از افرادی مانند کعب‌الاحبار که در زمان رسول اکرم صلی‌الله علیه و آله مسلمان نشده بود نقل‌شده است. عمدۀ این روایات از اسرائیلیات است که با اغراض مختلفی وارد کتاب‌های روایی شده است و حتّی عالمان اهل سنّت، مانند ابن کثیر، وقتی به روایات نقل‌شده از امثال کعب‌الاحبار می‌رسد، می‌گوید: «خدا ما را از این‌همه اخبار دروغی که وارد تفسیر و کتاب‌های روایی کرده‌اند، نجات دهد»؛[6]
2) روایاتی که از طریق اهل‌بیت علیهم‌السلام نقل‌شده و در کتاب‌های شیعه بیان‌شده است. در این مورد نیز بعضی از آن‌ها مشکل سند دارند.
و از روایاتی که به نظر می‌رسد، مشکل سندی نداشته و منتهی به پیشوایان معصوم علیهم‌السلام می‌شوند، استفاده می‌شود که امام زمان عجل الله تعالی فرجه در هنگام ظهور افزون‌بر اینکه مظهر رحمت و رأفت الهی است. و با ظهور او، رحمت بر مردم نازل می‌شود. عدّه‌ای سودجو و منفعت‌طلب، وجود مبارک او را مانع از رسیدن به اغراض شوم خود می‌دانند، در مقابل آن حضرت به مقابله برمی‌خیزند. اینجاست که حضرت آن‌ها را مانع از اجرای حکومت الهی می‌بیند، با شمشیر قهر، آنان را از مسیر برمی‌دارد، اما با عامه‌ای مردم مهربان و مظهر رحمت بی‌پایان الهی خواهد بود.
نتیجه: براساس تجربۀ تاریخی و نیز روایات صحیح هیچ‌گاه پیامبران و اوصیای آنان در مجازات افراد افراط نخواهد کرد و خون افراد بی‌گناه را نخواهند ریخت؛ زیرا این‌کار با رحمت الهی و فلسفۀ حضور نبی خدا و معصومان علیهم‌السلام در تعارض است و فقط اشخاص و گروه‌هایی مورد قهر و غضب واقع می‌شوند که می‌خواهند مانع پیشرفت اجرای احکام الهی گردند.
[1]. محمدبن یعقوب کلینی، همان، ص 200.
[2]. محمدباقر مجلسی، بحارالأنوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی 1403 ق، ج 26، ص 154.
[3]. محمدباقر مجلسی، همان، ج 52، ص 328.
[4]. قاضی نورالله حسینی مرعشی، احفاق الحق و ازهاق الباطل، تعلیق آیت‌الله مرعشی، قم، مکتبه آیه الله المرعشی العامه، ۱۴04 ق، ج 13، ص 324.
[5]. محمدباقر مجلسی، همان، ج 5، ص 351.
[6]. محمد بن أحمد بن عثمان بن قَایماز الذهبی، سیر اعلام النبلاء، قاهره، دارالحدیث، ج 3، ص 339؛ و أبو الفداء إسماعیل بن عمر بن کثیر القرشی البصری، تفسیر القرآن العظیم (ابن کثیر)، ) بیروت، دار الکتب العلمیه، 1419 ق، ج 4، ص 17.
