حدود الهی (مانند حدشرعی وقصاص) درحکومت اسلامی
چرا قوه قضائیه حدود شرع اسلام در زمان پیامبر و امامان را اجرا نمیکند؟
قوانین و مقررات کیفری جمهوری اسلامی از سال ۱۳۶۲ بر مبنای احکام جزایی اسلام تدوین شدهاند و در حالحاضر نیز با تغییراتی اجرا میشوند. اما دلیل این که دست همه ی کسانی که سرقت میکنند یا اموال بیتالمال را غارت میکنند،قطع نمیشود و یا تمام کسانی که عمل منافی عفت انجام دادهاند سنگسار نمیشوند و یا شلاق نمیخورند این است که اجرایحدود الهی، همان طور که در قانون نیز بدان تصریح شده، با تحقق شرایطی خاص امکانپذیر میشود. برای توضیح بیشترمطلب باید گفت انواع مجازاتها در اسلام به شرح ذیر است: ۱ـ قصاص: فردی مستوجب قصاص است که عمداً فرد محترم و بیگناهی را به قتل برساند یا جراحتی بر او وارد نماید ویا عضوی از اعضای بدن او را قطع کند. ۲ـ دیه: اگر فردی به صورت غیرعمدی (شبه عمد یا خطای محض) فردی را به قتل برساند یا عضوی از اعضای بدن او راقطع کند و یا او را مجروح نماید، باید مبلغی را که شارع مقدس برای این منظور تعیین کرده به خانوادة مقتول یا فرد مجروح یازیان دیده پرداخت نماید. ۳ـ حدود: مجازاتهایی هستند که دارای ویژگیهای زیر میباشند: الف) میزان آن را دقیقاً شارع مقدس تعیین کرده است؛ ب)نوع و ویژگیهای عمل مجرمانه که مجازات حد بر آن تعلق گیرد، به طور دقیق در شرع تعریف شده است؛ ج) شرایط اثبات این اعمال مجرمانه نیز معین میباشند. ۴ـ تعزیرات: این نوع مجازات بر هر فعل حرامی با نظر قاضی و حاکم شرع ممکن است اجرا شود. به طور کلی تمامیجرایمی که مشمول سه عنوان قبلی نشوند، میتوانند تحت این عنوان قرار گرفته و مرتکبان آنها مجازات شوند. اکنون با توجه به این مقدمه باید گفت مجازاتهایی مانند قطع دست و یا سنگسار کردن و یا شلاق زدن از جملهمجازاتهای حدود میباشند که قاضی زمانی میتواند آنها را اعمال کند که شرایط آن به طور کامل محقق شده باشند و یا ازراههایی که شارع مقدس تعیین نموده ثابت شوند. به عنوان مثال، آن دسته از سرقتها مشمول مجازات قطع انگشتان میشوند که حداقل ۱۲ شرط در آنها ثابت شود که یکمورد آن سرقت از درون «حِرز» به همراه شکستن انجام شود. (حرز یعنی محفظهای که عموماً برای نگهداری پول یاجواهرات یا اموال قیمتی مورد استفاده قرار میگیرد تا از دسترس سارقین محفوظ بماند) در غیر این صورت موجب حد(قطع دست) نمیشود، بلکه مشمول تعزیرات و منوط به نظر حاکم شرعی میگردد. همچنین مجازاتهایی نظیر سنگسار و یا شلاق در صورتی اعمال میشوند که نفس عمل منافی عفت را چهار نفر شاهدعادل دیده باشند و نزد قاضی به یک صورت شهادت دهند و یا مرتکب این افعال خودشان در حضور قاضی ۴ بار به انجاماین عمل اقرار نمایند. با این توصیفات و شرایط، اثبات این جرمها کمتر اتفاق میافتد و به همین دلیل مجازات «حدود» کمتر اجرا میشود. ولیبسیاری از اعمال فوق را که نمیتوان «حد» شرعی بر آنها جاری کرد، میتوان مرتکب شونده ی آنها را به وسیله ی «تعزیرات»تأدیب کرد که آن هم نوعی مجازات اسلامی است. بنابراین آنچه که در محاکم قضایی اجرا میشود، مجازاتهای اسلامی هستند؛ اما کیفیت آنها متفاوت میباشند ونمیتوان به هر نوع عمل خلافی که اتفاق میافتد حد جاری کرد. بلکه برخی «قصاص»، برخی «حد»، برخی «دیه» و برخیمشمول «تعزیرات» میشوند.