ضررهای فردی و اجتماعی حسد (2 شهریور 1401)

ولی غبطه غبطه عبارت است از: تمنّا و خواستن نعمتي كه در ديگري است براي خود، بدون اين كه آرزوي از بين رفتن آن را در ديگري داشته باشيم.[2]

ضررهاي دنيوي و فردي حسد
افراد حسود معمولا افرادي رنجور و از نظر اعصاب و دستگاه‌هاي مختلف بدن، غالبا ناراحت و بيمارند. امروز اين حقيقت ثابت شده كه بيماري‌هاي جسمي در بسياري از موارد، عامل رواني دارند. در طبّ امروز بحث‌هاي مشروحي تحت عنوان بيماري هاي «روان تني» ديده مي‌شود كه به اين قسمت از بيماري‌ها اختصاص دارند.
علي-عليه السلام- در موارد متعددي به زيان‌هاي جسماني حسد اشاره نموده‌اند و فرموده‌اند: «جاي شگفت است كه حسودان از سلامت تن خود غافلند.»[3]
و در حديثي ديگر فرمودند: «تندرستي بدن از كمي حسادت است.»[4]
و نيز از آن حضرت مي‌خوانيم كه: «دروغگو مردانگي ندارد و حسود ناآرام است.»[5]
در جاي ديگر، مضرات رواني آن را گوشزد مي‌كند و مي‌فرمايد: «بترسيد از حسد، زيرا روح انسان را معيوب مي‌سازد و آن را مي‌گدازد.»[6]
امام خميني(ره) در اين باره مي‌فرمايد: … آن كس كه حسد مي‌ورزد و زايل شدن نعمت غير را آرزو مي‌كند و كينه صاحب نعمت را در دل دارد، بداند كه ايمان ندارد، چون بايد بداند كه حق تعالي از روي صلاح تام اين نعمت را نصيب او كرده و دست فهم ما از آن كوتاه است و بداند علاوه بر اين كه ايمان ندارد، عدل الهي را نيز قبول ندارد…. چون ايمان به عدل با حسادت منافات دارد. تو اگر او را عادل مي داني، تقسيم او را هم عادلانه بدان. چنانچه در حديث شريف فرمود كه حق تعالي مي‌فرمايد: «حسود رو گردان است از قسمت هايي كه بين بندگانم كرده ام، و از نعمت هاي من غضبناك است.»[7]
حسد خوب نیست ولی آرزوی داشتن نعمت کاری پسندیده است، امير مؤمنان علي(عليه السلام)مي فرمايند: «آرزوي خصايص و صفات نيك و پسنديده و شيرين كامي ها و خاطرات بزرگ كنيد كه پاداش عظيم و نتيجه بزرگي عايد شما خواهد شد.»[8]

ضررهاي اجتماعي حسد
حسد سرچشمه بسياري از نابساماني هاي اجتماعي است از جمله اين كه:
1ـ صرف انرژي در راه نادرست

2. جرم و جنايت
حسد، انگيزه قسمتي از جنايات دنيا است; مثلاً قرآن مجيد مي فرمايد: «نخستين قتل و كشتاري كه در روي زمين واقع شد، به سبب حسد بود.»[9]
شايد به همين دليل است كه حسد را به شراره اي از آتش تشبيه كرده اند كه مي تواند موجوديت حسود و يا جامعه اي را كه در آن زندگي مي كند به خطر اندازد.
يكي از دانشمندان مي گويد: «حسد و بدخواهي از خطرناك ترين صفات است و بايد آن را به منزله موحش ترين دشمن سعادت تلقي كرد و در دفع آن كوشيد.»
جوامعي كه افراد آن را اشخاص حسود و تنگ نظر تشكيل مي دهند، جوامعي عقب افتاده هستند; زيرا همان طور كه گفتيم حسود هميشه مي كوشد تا ديگران را به عقب بكشد و اين درست بر خلاف روح تكامل و ترقي است.[10]

[1] . مكارم شيرازي، ناصر و (ديگران)، تفسير نمونه، ج 3 ص 423.
[2] . سلطاني، غلامرضا، تكامل در پرتور اخلاق، ج 1، ص 95.
[3] . قال علي-عليه السلام-: “اَلْعَجَبُ لِغَفْلَةِ الحُسّاد عن سَلامَة الاَجْساد.” مجلسي، محمد باقر، بحار الانوار، ج 73، ص 256.
[4] . و قال علي-عليه السلام-: “صِحَةُ الجَسَدِ مِنْ قِلَةِ الحسد.” همان، ص 256.
[5] . وقال علي-عليه السلام-: “لامُرّوةَ لِكَذُوب ولا راحَةَ لِحَسُود.” همان، ص 256.
[6] . قال علي-عليه السلام-: “اِحْذَروُا مِنَ الْحَسَدِ فَاِنَّهُ يُزري النَفْسِ.” آمدي، عبدالواحد، غررالحكم و دررالكلم، ص 141.
[7] . موسوي الخميني، روح الله، چهل حديث، ص 112.
[8] . قال علي-عليه السلام-: “تَنافَسُوا فِي الاَخْلاق الرَغيبَةَ والاحلامَ العظيمَةَ وَالاَخْطار الجَليلةء يعظم لكم الجزاء.” آمدي، عبدالواحد، غررالحكم و دررالكلم، ص355.
[9] . قال الله: “فَطَوَّعَتْ لَهُ نَفْسُهُ قَتْلَ اخيهِ فَقَتَلَهُ فَاَصْبَحَ مِنَ الخاسرين” مائده، 30. (نفس اماره او را وادار به كشتن برادرش كرد و او را كشت، و از زيانكاران گرديد.”
[10] . مكارم شيرازي، ناصر و ديگران، تفسير نمونه، ج 3، ص 423.

منبع : تلخیص از سایت پاسخ