فراگیری یک گناه
سوال:آیا فراگیری یک گناه مثل بدحجابی یا اصلاح صورت، امر به معروف را در آن مورد ساقط میکند؟
پاسخ استاد فلاح زاده: نه تنها باعث نمیشود که تکلیف ساقط شود، بلکه سنگینتر هم میشود. چون اگر گناه فردی بود و یک نفر انجام میداد خب این آثار سوئی روی جامعه و افراد جامعه ندارد اما اگر خدای ناکرده شیوع پیدا کرد و فراگیر شد، افراد زیادی مرتکب میشوند، اینجا تکلیف سنگینتر میشود. بنابراین فراگیری و عادی شدن گناه در جامعه مجوزی برای ترک امر به معروف و نهی از منکر نیست ولی گاهی وقتها به خاطر این شیوع، اثر نمیکند و باید شیوههای دیگری پیش گرفت. حالا ممکن است گروهی باهم متحد بشوند شیوههای مختلفی را اجرا کنند. گاهی نشر یک کتاب، گاهی نوشتن یک مقاله، گاهی فرستادن پیامک و گاهی به واعظ شهر میگوییم در منبر بگوید گاهی برنامهای در تلویزیون پخش بشود، گاهی فیلمی بسازند و پخش کنند تا اثر کند. همه اینها راههای مختلفی برای امر به معروف و نهی از منکر است. متأسفانه همینکه گفته میشود امر به معروف ذهن میرود سراغ یکسری گناهان شایع و علنی جامعه و همچنین گفتنِ به زبان. گفتنِ به زبان تنها یکی از راههای امر به معروف و نهی از منکر است شیوههای مختلفی در این عصر برای جلوگیری از گناه موجود است.
اولاً کثرت یک گناه خودش موجب عسر و حرج بهطور مطلق نیست. ثانیاً عسر و حرج در اینجا شخصی است نه نوعی و نمیتواند مجوز باشد یا دلیل باشد که عسر و حرج است، پس امر به معروف نکنیم در آن مورد. البته اگر خود شخص تشخیص میدهد که امر به معروف و نهی از منکر برایش موجب عسر و حرج است و نمیتواند یا بسیار مشقت دارد یا ضرری دارد، در آن صورت واجب نیست. اما اگر صرفاً یک گناهی زیاد شده ولی نمیدانیم موجب عسر و حرج میشود یا نه و از آنطرف هم گفتهاند امر کردن و نهی کردن احتمال تأثیر دارد، واجب است امرونهی بشود.