تاریخچه عزاداري و مرثيه خواني
آيا مراسم عزاداري و مرثيهخواني از دوران صفويه رواج يافته است؟
مراسم سوگواري عاشورا (عزاداري، تعزيهخواني، مراسم روضهخواني و…) پيش از صفويه در زمان آل بويه، عزاداري در دهه اول محرّم در بغداد شروع شد (سال 352 ه .) و مردم سياه پوشيدند. البداية والنهاية، ابن كثير، ج 11، ص 279 دارالكتب العلميه، بيروت / 1407 ه . نيز در ايران به ويژه خراسان در عصر تيموري رواج داشته است. و كتاب روضة الشهداء از ملا حسين كاشفي (م 910) براي محافل روضهخواني خراسان تأليف شده است آن هم در روزگاري كه هنوز پاي شاه اسماعيل به خراسان نرسيده و قزلباشان شيعه در آنجا حضور و نفوذي نداشتند. در عصر حضور ائمه معصومين(ع) و پيامبر اكرم(ص) نيز برگزاري تعزيه براي شهداء و مرحومين امري رايج بوده است كه ميتوان به برگزاري مراسم عزاداري براي حمزه ـ سيدالشهداء ـ از سوي زنان مدينه، برگزاري مراسم عزاداري براي امام حسين(ع) از سوي كاروان اسراء به مدت سه روز در شام و بعد از برگشتن از شام بر سر قبر مطهر امام حسين(ع) در كربلا، و سپس در مدينه اشاره نمود. امامان معصوم(ع) نيز براي عزاداري جدشان مراسم عزاداري بر پا ميكردند. ر. ك: رسول جعفريان، صفويه از ظهور تا زوال، ص 237 در عين حال برخي از منابع تاريخي برآن اند كه نخستين بار زنان بني هاشم هنگام ورود به كربلا به رسم عزاداري به سينه خود ميزدند.