قسم
من قسم خوردم پشتع سر دوستم حرفی نزنم اگر بگویم یک وسیله شخصی ام بر من حرام شود حال نمره درسی دوستم را گفته ام ایا (وسیله شخصی ام)بر من حرام است؟
قسم خوردن آداب وشرایطی دارد که بنا بر فتوای مراجع تقلید بشرح زیر است:
رساله احکام مراجع :
مسأله 2635 ـ اگر قسَم بخورد كه كارى را انجام دهد يا ترك كند، مثلاً قسَم بخورد كه روزه بگيرد، يا دود استعمال نكند، چنانچه عمداً مخالفت كند گناه كرده است بايد كفاره بدهد، يعنى: يك بنده آزاد كند، يا ده فقير را سير كند يا آنان را بپوشاند، و اگر اينها را نتواند، بايد سه روز پى در پى روزه بگيرد.
مسأله 2636 ـ قسَم چند شرط دارد:
اول: كسى كه قسَم مىخورد بايد بالغ و عاقل باشد، و از روى قصد و اختيار قسَم بخورد، پس قسَم خوردن بچه و ديوانه و مست و كسى كه مجبورش كردهاند درست نيست، و همچنين است اگر در حال عصبانى بودن بى قصد يا بى اختيار قسَم بخورد.
دوم: كارى را كه براى آن قسَم مىخورد بايد حرام يا مكروه نباشد، و كارى را كه قسَم مىخورد ترك كند، بايد واجب يا مستحب نباشد، و اگر قسَم بخورد كار مباحى را بجا آورد يا ترك كند، چنانچه آن فعل يا ترك از نظر عقلا رجحان داشته باشد، يا براى شخص او مصلحتى دنيوى داشته باشد، قسَمش صحيح است.
سوم: به يكى از اسمهاى خداوند عالم قسَم بخورد كه به غير ذات مقدس او گفته نمىشود، مانند خدا، و اللّه، يا خدا را به صفات و افعالى ياد كند كه مخصوص اوست مثلاً بگويد: قسم به آن كسى كه آسمانها و زمين را آفريد، و نيز اگر به اسمى قسَم بخورد كه به غير خدا هم مىگويند، ولى بقدرى به خدا گفته مىشود كه هر وقت كسى آن اسم را بگويد، ذات مقدس حق در نظر مىآيد، مثل آنكه به خالق و رازق قسَم بخورد، صحيح است، بلكه اگر به اسمى قسَم بخورد كه فقط در مقام قسَم خوردن ذات حق از آن به نظر مىآيد، مثل سميع و بصير باز هم قَسمش صحيح است.
چهارم: قسَم را به زبان بياورد، ولى آدم لال اگر با اشاره قسَم بخورد صحيح است، و كسى كه قادر بر تكلم نيست، اگر بنويسد و آن را در قلبش قصد كند كافى است، بلكه قادر بر تكلم نيز اگر بنويسد ـ بنابر احتياط واجب ـ، بايد به آن عمل كند.
پنجم: عمل كردن به قسَم براى او ممكن باشد، و اگر موقعى كه قسَم مىخورد ممكن نباشد و بعداً ممكن شود، كافى است، و اگر موقعى كه قسَم مىخورد ممكن باشد و بعداً از عمل به آن عاجز شود، از وقتى كه عاجز مىشود قسَم او بهم مىخورد، و همچنين است اگر بقدرى مشقت پيدا كند كه نشود آن را تحمل كرد، و اين عجز اگر به اختيار او باشد، يا بدون اختيار ولى او در تأخير از زمان قدرت عذرى نداشته باشد، گناه كرده و كفاره واجب است.
مسأله 2637 ـ اگر پدر از قسَم خوردن فرزند جلوگيرى كند، يا شوهر از قسَم خوردن زن جلوگيرى نمايد، قسَم آنان صحيح نيست.
مسأله 2638 ـ اگر فرزند بدون اجازه پدر، و زن بدون اجازه شوهر قسَم بخورد، پدر و شوهر مىتوانند قسَم آنان را بهم بزنند.