تاریخچه ی اورشلیم
سوال: من خیلی وب گردی کردم ولی به نتیجه نرسیدم که ایا همه ی پیامبران از اورشلیم امده اند یا نه اگر نیامده اند پس چرا این شهر اینقدر برای مسلمانان…مسیحیان….یهودیان….مهمه جواب سوالاتم را جایی پیدا نکردم .
جواب: باسلام دوست عزیز اورشلیم (به عبری: ירושלים) و (به عربی: أورشلیم القُدس) یا بیت‌المقدس (به عربی: بَيْتُ الْمَقْدِس) یا قُدس (به عربی: القُدس)، شهری در دامنه جبال الخلیل
و یکی از قدیمی‌ترین شهرهای جهان است. اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها هر دو این شهر را پایتخت خود می‌دانند، طوری که اسرائیل موسسات دولتی اصلی خود را در این شهر نگه داشته‌است و حکومت خودگردان فلسطین آن را در نهایت به عنوان مقر حکومت خود می‌شناسد. گرچه هیچ کدام از این ادعاها به طور گسترده مقبولیت جهانی ندارند. این شهر در هر سه دین بزرگ ابراهیمی یهودیت، مسیحیت و اسلام مقدس است. جمعیت اورشلیم ۸۰۰۰۰۰ نفر (سال ۲۰۱۲)[۲] و مساحت آن ۱۲۵٫۱ کیلومترمربع است.
>
> اورشلیم یکی از چهار شهر مقدس یهودیان محسوب می‌شود و در کنار شهرهای صفاد، حبرون و طبریه، محل سکونت بسیاری از دانشمندان مذهبی یهودی بوده است.[۳] این شهر مقدس‌ترین شهر در مسیحیت محسوب می‌شود و نیز پس از مکه و مدینه سومین شهر مقدس برای مسلمانان است.
>
> قلب بیت‌المقدس “شهر قدیمی” است.
>
> در سال ۵۳۹ پیش از میلاد کوروش به یهودیان آواره اجازه داد تا به اورشلیم باز گردند و در آنجا آزادانه برای خود کنیسه بسازند.[۴]
> نامهای دیگر اورشلیم
>
> نام این شهر در زبان عبری یروشلاییم و در زبان عربی قدس است. از دیگر نامهای این شهر می‌توان به جروسلم، اورشلیم و یا بیت‌المقدس اشاره کرد.[۲]
>
> در متن‌های پهلوی از این شهر با نام اورشلیم (Urišlīm) یاد شده‌است.[۵] پس از اسلام در منابع فارسی از این شهر به طور عمده با سه نام ایلیا، اورشلیم (یا اورشلم) و بیت‌المقدس یاد شده‌است.[۶] در برخی از منابع فارسی این ایلیاست که نام عبری شهر دانسته شده‌است[۷] و نیز گفته شده‌است که اورشلیم نامی‌است که برخی پارسیان شهر را به آن باز خوانند.[۸] در برخی منابع ایلیا یکی سه شهرستان زمین بیت‌المقدس دانسته شده‌است.[۹] دو شهرستان دیگر را نام بلقا و اریحاست.[۹] هر دو صورت بیت‌المُقَدَّس و بیت‌المَقْدَس در زبان فارسی به کار رفته‌است. گرچه صورت بیت‌المَقْدَس اصیل‌تر است —و ترکیب عبری בית המקדש (بیت همقدش) با آن خویشاوند است — صورت بیت‌المقدَّس به طور خاص برای گنجانیدن در بحر متقارب (و بعضاً هزج) مناسب است و در شعر فارسی به کار گرفته شده‌است.[۱۰]
>
> در بسیاری از متون کهن نظم و نثر فارسی از این شهر با نام بیت‌المقدس یاد شده است و بنا به گفتهٔ فردوسی نام این شهر در زبان پهلوی، کنگ دژهودج یا دژ هوخت‌گنگ بوده است:
> به خشکی رسیدند سر کینه جوی به بیت‌المقدس نهادند روی
> که بر پهلوانی زبان راندند همی کنگ دژهودج‍ش خواندند
>
> [۱۱]
>
> سیاست رسمی دولت اسرائیل، الزام می‌دارد که أُورُشَلِیمَ، که هم ریشه نامهای عبری و انگلیسی ست، در کنار القُدس به صورت أُورُشَلِیمَ-القُدس به کار برود.[۱۲]
> تاریخچه
> خیابان کورش در بخش مرکزی اورشلیم.
>
> تا پیش از جنگ شش‌روزه ۱۹۶۷ میلادی بخش غربی شهر در اختیار اسرائیل و بخش شرقی در اختیار اردن بود. پس از آن بیت‌المقدس شرقی به اشغال اسرائیل در آمد. در ۱۹۸۰ بعد دولت اسرائیل رسماً بیت‌المقدس شرقی را که عمدتاً فلسطینی‌نشین است ضمیمه خاک خود کرد، لیک جامعهٔ بین‌الملل این الحاق را به رسمیت نشناخته‌است.[۱۳]
> ریشه‌شناسی اورشلیم
>
> اورشلیم برخلاف آنچه ممکن است بدواً به نظر آید توسط عبرانیان بر شهر نهاده نشده‌است بلکه اصلی اوگاریتی می‌دارد. البته زبان اوگاریتی چون زبان عبری از زبان‌های سامی‌است. نام اصلی شهر قبل از ورود عبرانیان اوراشالیموم یا اوراشالیمو به معنای بنیاد شالم بود. شالم نام خدایی از خدایان اوگاریتی بود. بعدها عبرانیان این نام را تغییر ندادند چرا که در عبری به معنای باران صلح می‌شد. از نگاه دستور زبان عبری، این کلمه از دو بخش “اور” به معنی باران و “شلیم” به معنی صلح و سلام است.[۱۴]
> ==========
> فارسی – جهان – محمود عباس: بازدید از مسجد الاقصی مجاز است
> چرنوفسکی، اریکا. «چرا بیت‌المقدس اینقدر مهم است؟». بی‌بی‌سی فارسی، ۲۸ آبان ۱۳۹۳. بازبینی‌شده در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۴.
> طبریه، وزارت مهاجرت اسرائیل
> CHRONOLOGY OF IRANIAN HISTORY PART 1 iranicaonline.org
> مکنزی، فرهنگ کوچک زبان پهلوی ←اورشلیم؛ مینوی خرد صفحهٔ ؟
> لغتنامه دهخدا←بیت‌المقدس؛ مستوفی، «مقالهٔ سوم»، نزهةالقلوب؛ ۵۲. مجمل‌التواریخ والقصص، ۴۱؛ ابوریحان بیرونی، التفهیم ۲۴۷
> برای نمونه: مستوفی، «مقالهٔ سوم»، نزهةالقلوب، ۵۲
> مجمل‌التواریخ ۴۱
> تاریخ بلعمی، ۳۴۳
> چنان که سعدی در بحر متقارب می‌گوید: «چو بیت‌المقدّس درون پر قباب / رها کرده دیوار بیرون خراب». یا نظامی در همان بحر گوید: «چو از قدسیان این حکایت شنید / عنان سوی بیت‌المقدّس کشید». خاقانی در بحر هزج می‌گوید: «که بهر دیدن بیت‌المقدّس / مرا فرمان بخواه از شاه دنیا».
> نام بیت‌المقدس در برخی از اشعار کهن فارسی:
> האתר הרשמי של עיריית ירושלים
> بیت‌المقدس، شهری در آستانه انفجار بی بی سی فارسی، ۲۰ آبان ۱۳۹۳
> «Meaning, origin and etymology of the name Jerusalem» (انگلیسی). وب‌گاه رسمی. بازبینی‌شده در مرداد ۱۳۸۸.
>
