س. با توجه به اینکه عده ای به حسن بن علی علیه السلام در مورد قبول خلافت در میان شرائطی چون شرائط روزهای بیعت معترض بودند و بر این باور بودند که این نوعی شتابزدگی بود چگونه بایستی بیان کرد تا صحت این رای امام و پذیرش خلافت از جانب ایشان آشکار گردد؟
ج: ما براى اينكه ميزان صحت اين رأى آشكار گردد , ميگوئيم
1 – همانطور كه تسليم و سر نهادن به بيعت امام منصوب و تعيين شده , بر مردم واجب و لازم است , براى امام نيز در صورت وجود داشتن ياور و كمك كار و تمام شدن حجت الهى , قبول اين بيعت وظيفه ئى شرعى و غير قابل تخلف است .
در مورد امام حسن , هجوم مردم از روى شوق و رغبت به بيعت در همه ى شهرهاى اسلامى , بموجب ظواهر امر , دليل بر وجود داشتن ياور و كمكگار بود و با فراهم بودن اين شرط , مجال سر پيچى از وظيفه ى شرعى وجود نداشت .
2 – آنچه موجب چنين دريافتى از ماجراى امام حسن مى شود , نگريستن به اين ماجرا فقط از زاويه ى دنيوى آن است حال آنكه مناسبتر آن است كه ماجراى يك امام بيشتر از جنبه ى دينى مورد بررسى قرار گيرد و از نظر امام , تفاوت ميان دين و دنيا بسى زياد است با اين نظر و اين ديد , ماجراى امام حسن سرتاسر سود است و كوچكترين زيانى در آن وجود ندارد – همانطور كه در جاى مناسب بيان خواهيم كرد اين ماجرا هر چند دردناك بود ولى اين درد , در راه اسلام تحمل مى شد و چه كسى به اسلام نزديكتر و به تحمل آلام آن سزاوارتر از حسن بن على كه خانه زاد و دست پرورده ى اسلام بود ؟ .
3 – علاوه بر اينها , حسن بن على با برترى مسلمى كه از همه ى رهبران مسلمان داشت و با آن نسب ممتاز و آن دانش برتر , اگر هم ميخواست , نمى توانست از اين منصب شانه خالى كند اگر او مردم را رها ميكرد , مردم از او جدا نمى شدند تحرك ها و انقلاب هاى جامعه ى اسلامى , بطور قهرى و اجتناب ناپذيرى او را بخود دعوت ميكرد و از او همكارى و رهبرى مى طلبيد مگر كه حقى بپا داشته و باطلى سركوب گردد همانطور كه براى برادرش امام حسين در دوره ى خودش پيش آمد .[1]
[1] – صلح امام حسن / شيخ راضى آل ياسين مترجم : حضرت آيه الله سيد على خامنه اى . فصل بیعت
